تنش تجاری میان آمریکا و چین تشدید شد

مقامات پکن هفته گذشته هشدار داده بودند که تصمیم دولت ترامپ برای وضع تعرفه‌های جدید بر کالاهای چینی، تصمیمی تنش‌زا است و قطعاً اقدام تلافی‌جویانه دولت چین را در پی خواهد داشت.

در آستانه برگزاری نشست سران کشورهای عضو گروه-۷ (G-7)، آمریکا و چین تعرفه‌های جدیدی علیه کالاهای یکدیگر وضع کردند تا جنگ تجاری بین دو اقتصاد بزرگ جهان وارد مرحله تازه‌ای شود.

ساعاتی پس از آن‌که دولت چین تهدید کرد به تلافی تعرفه‌های وضع شده از سوی دولت آمریکا بر کالاهای چینی، ۷۵ میلیارد دلار از کالاهای آمریکایی شامل دانه سویا، خودرو و نفت را طی دو مرحله مشمول تعرفه‌های جدید خواهد کرد، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا از افزایش مجدد تعرفه بر واردات کالاهای چینی خبر داد.

ترامپ طی چند پیام توئیتری متوالی اعلام کرد تعرفه‌های اعمال شده بر ۲۵۰ میلیارد دلار از کالاهای چینی –که اکنون در حال اجراست- از ابتدای ماه اکتبر (۹ مهر) از ۲۵ درصد به ۳۰ درصد خواهد رسید. همچنین تعرفه ۱۰ درصدی که قرار بود از روز اول سپتامبر (۱۰ شهریور) بر ۳۰۰ میلیارد دلار از کالاهای چینی اعمال شود، به ۱۵ درصد افزایش خواهد یافت.

وی طی پیامی توئیتری در توجیه افزایش وضع تعرفه بر کالاهای چینی نوشت: «متأسفانه دولت‌های گذشته به چین اجازه داده‌اند که تا این حد تجارت عادلانه و متوازن را زیر پا بگذارد و این یک بار سنگین برای مالیات‌دهندگان آمریکایی است. به عنوان رئیس‌جمهور، من دیگر نمی‌توانم اجازه دهم که این روند ادامه پیدا کند.»

رابرت لایت‌هایزر نماینده آمریکا در مذاکرات تجاری با چین نیز روز جمعه با انتشار بیانیه‌ای تعرفه‌های جدید دولت چین بر کالاهای آمریکایی را غیرمنصفانه خواند و اعلام کرد جزئیات تعرفه‌های جدیدی که ترامپ در توئیتر از اعمال آنها بر کالاهای چینی خبر داده است، پس از مشخص شدن جزئیات لازم در نشریه رسمی کاخ سفید (فدرال رجیستر) منتشر خواهد شد.

از طرفی ترامپ در پیام دیگری اظهار داشت: «بدین وسیله به شرکت‌های آمریکایی دستور داده می‌شود که هرچه سریع‌تر به دنبال یافتن جایگزینی برای چین باشید، از جمله بازگرداندن کارخانه‌های خود به داخل کشور و تولید کردن کالاهایتان در آمریکا». البته رئیس‌جمهور آمریکا در مورد اینکه چه تفکری باعث شده است که وی این اختیار را برای خود قائل باشد که به شرکت‌های آمریکایی دستور بدهد چین را ترک کنند، توضیحی ارائه نکرده است.

بسیاری از فعالان اقتصادی آمریکا صراحتاً با اظهارات و تصمیمات رئیس‌جمهور کشورشان به مخالفت برخاسته‌اند زیرا معتقدند این رویکرد ترامپ درنهایت به آنها آسیب جدی وارد می‌کند. روز جمعه دیوید فرنچ، نایب‌رئیس فدراسیون ملی خرده‌فروشان آمریکا، طی بیانیه‌ای اعلام کرد: «برای بنگاه‌های اقتصادی بسیار دشوار است که در چنین محیطی برای آینده برنامه‌ریزی کنند. کاملاً مشخص است که رویکرد دولت جواب نخواهد داد. راه حل مشکلات این نیست که بر کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان آمریکایی مالیات بیشتری [در قالب تعرفه] وضع شود. این وضعیت کی قرار است پایان یابد؟»

اتفاقات روز جمعه ۲۳ آگوست (۱ شهریور) نشان از جهشی چشمگیر در تنش‌های تجاری بین آمریکا و چین دارد؛ دو کشوری که طی ماههای اخیر تلاش‌های ناکامی برای حل‌وفصل اختلافات شدیدی تجاری بین خود داشته‌اند. با این شرایط مشخص نیست که آیا مذاکره‌کنندگان دو طرف، ماه آینده طبق برنامه قبلی در واشنگتن با یکدیگر دیدار خواهند کرد یا اینکه اتفاقات دیگری در راه خواهد بود.

تعرفه‌های جدید دولت چین بر کالاهای آمریکایی که روز جمعه به تلافی تعرفه‌های دولت ترامپ بر کالاهای چینی مطرح شد، افت قابل‌توجه شاخص بازارهای سهام آمریکا و قیمت کالاهای خام را در پی داشت. جالب اینجاست که دولت چین دقیقاً کالاهایی را هدف قرار داده است که مرکز اصلی تولید آنها در ایالت‌های حامی دونالد ترامپ است. کارخانه‌ها، مزارع و میادین نفتی ایالت‌های غرب میانه (Midwest) و ایالت‌های جنوبی مانند تگزاس درست زمانی هدف حمله تجاری چین قرار گرفته‌اند که اقتصاد آمریکا نشانه‌های از کاهش نرخ رشد را بروز داده است.

بر اساس اطلاعیه وزارت دارایی چین، بخشی از تعرفه‌های جدید بر کالاهای آمریکایی از روز اول سپتامبر (۱۰ شهریور) و بخش دیگر از روز ۱۵ دسامبر (۲۴ آذر) اجرایی خواهد شد. دولت چین از ماه آینده میلادی تعرفه واردات دانه سویا از آمریکا را به میزان ۵ درصد افزایش خواهد داد و افزایش ۲۵ درصدی تعرفه بر خودروهای وارداتی از آمریکا را که فعلاً در حالت تعلیق است را از روز ۱۵ دسامبر خواهد کرد که البته این افزایش تعرفه برای برخی خودروهای آمریکایی حتی ۱۰ درصد نیز بالاتر خواهد بود. با احتساب تعرفه‌های فعلی دولت چین بر خودروهای وارداتی از آمریکا و افزایشی که قرار است در ماههای آینده اعمال شود، واردکنندگان خودروهای آمریکایی در چین باید حدود ۵۰ درصد تعرفه بپردازند.

هو شی‌جین، سردبیر نشریه انگلیسی‌زبان گلوبال‌تایمز که جزو نشریات وابسته به دولت چین است، ساعاتی قبل از اعلام رسمی تعرفه‌های جدید دولت چین بر کالاهای آمریکایی، در یادداشت کوتاهی نوشت: «تا جایی که من اطلاع دارم، چین در واکنش به تعرفه‌های آمریکا بر ۳۰۰ میلیارد دلار از کالاهای چینی اقدامات متقابل دیگری را نیز انجام خواهد داد. پکن به‌زودی از برنامه‌های خود برای اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه بر برخی کالاهای آمریکایی رونمایی خواهد کرد. چین برای پاسخ دادن به حملات آمریکا مهمات کافی دارد. طرف آمریکایی درد تعرفه‌ها را احساس خواهد کرد.»

مقامات چینی هفته گذشته هشدار داده بودند که تصمیم دولت ترامپ برای وضع تعرفه‌های جدید بر کالاهای چینی، تصمیمی تنش‌زا است و قطعاً اقدام تلافی‌جویانه دولت چین را در پی خواهد داشت.