دکتر احمد حسین آبادی، مدیرعامل شرکت خیام سپهر فولاد نیشابور در گفت‌وگو با چیلان مواردی همچون عدم توازن در زنجیره فولاد، محدودیت‌های انرژی، تامین سرمایه در گردش و را از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی صنعت فولاد برشمرد. وی با ارائه راهکارهای کوتاه‌مدت، میان مدت و بلندمدت برای این چالش‌ها، خواستار توسعه زیرساخت‌ها و توجه به تامین پایدار منطقه‌ای در راستای توسعه متوازن زنجیره فولاد شد و برخی از موانع تولید در مجموعه تحت مدیریت خود را نیز برشمرد…
به نظر شما صنعت فولاد در حوزه تامین پایدار مواد اولیه با چه چالش و موانعی روبرو است؟
از چالش‌های مهم صنعت فولاد در خصوص تامین مواد اولیه می‌توان به موارد متعددی اشاره کرد. یکی از مهم‌ترین موارد می‌تواند عدم توسعه متوازن کارخانجات زنجیره فولاد کشور به صورت منطقه‌ای و حتی در سطح کشور باشد به نحوی که ظرفیت کارخانجات بالادستی و پایین دستی زنجیره فولاد در مناطق مختلف و به طور سراسری به صورت متوازن با یکدیگر رشد نکرده است و متاسفانه این مورد مهم در برنامه‌های توسعه فولاد از سوی ارگان‌های ذیربط نیز مورد پایش مستمر و پیشگیرانه قرار نگرفته است.
دومین مورد، کاهش تولید کارخانجات انرژی بر زنجیره فولاد به‌دلیل عدم تامین پایدار انرژی در فصل‌های گرم و سرد سال می‌باشد که در تابستان‌ها، فولادسازی‌ها و در زمستان‌ها واحدهای احیاء مستقیم با آن مواجه هستند و باعث کمبود آهن اسفنجی در زمستان و شمش فولادی در تابستان می‌شود که البته در سال جاری ناترازی انرژی الکتریکی به فصل زمستان هم کشیده شده است و این مسئله عملاً باعث کمبود مواد اولیه در کارخانجات پایین دستی واحدهای مذکور می‌گردد. لذا به جرأت می‌توان ادعا کرد که در مقطع فعلی بسیار از واحدهای نورد ضررده هستند و هزینه ثابت و سربار آنها در حال افزایش است و در نقطه مقابل آن، هر روز و هر سال به دلیل ناتوانی در تامین گاز و برق ( افزایش ناترازی و توسعه نامتوازن ) به توقفات آنها افزوده می‌شود و متاسفانه چشم‌انداز توسعه زیرساخت‌های انرژی نه تنها امیدوار کننده نیست بلکه بسیار نگران کننده می‌باشد. بسیار ساده می‌توان پیش‌بینی نمود که تا سه سال آینده با این روند بیش از ۴۰ درصد زمان تولید با توقف مواجه بوده و عملاً به ورشکستگی خواهد کشید.
مورد سوم، سیاستگذاری‌های کنترلی دولت بر روی قیمت‌ها و بعضاً ایجاد برخی محدودیت‌ها در صادرات به منظور کنترل بازار داخلی می باشد. مورد دیگر چالش نقدینگی و سرمایه در گردش است. همان‌طور که مستحضر هستید صنایع فولاد نیاز به سرمایه در گردش فوق العاده بالایی در جهت تامین مواد اولیه خود دارند و از طرف دیگر بخش خصوصی غالباً قادر به تامین آن نمی‌باشد. لذا لازم است راهکاری برای این مسئله از سوی مسئولین امر جهت حمایت از تولید مانند امکان خرید اعتباری یا اختصاص وام‌های کوتاه مدت و L.C های داخلی اندیشیده شود چرا که در غیر این‌صورت، این بخش همواره با مشکل کمبود نقدینگی مواجه خواهد بود. مورد دیگری که می توان به آن اشاره نمود عدم توسعه زیرساخت‌ها به میزان کافی است مانند ناوگان حمل و نقل زمینی و ریلی و خطوط مواصلاتی آنها و در نهایت مورد آخر، اثر تحریم‌ها بر قیمت تمام شده محصول است به نحوی که اگر ماده اولیه با قیمت مناسب به دست تولید کننده نرسد عملاً سود آوری لازم را به همراه نخواهد داشت و نفس عمل سرمایه‌گذاری را زیر سوال خواهد برد و ناامید کننده تر آنکه به دلیل همین تحریم‌ها فرصت‌های صادراتی بسیار پایین آمده است و همزمان توسعه مسکن دولتی به نزدیک صفر رسیده و بخش خصوصی هم بسیارمحتاطانه در صنعت ساخت و ساز حضور کمرنگی دارد.
چه راهکارهایی را برای حل این چالش‌ها مناسب می‌دانید؟ لطفاً در قالب راهکارهای کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت مطرح بفرمایید.
از راهکارهای کوتاه مدت می‌توان به استفاده بهینه از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های مازاد احتمالی کارخانجات مستقر در هر منطقه در جهت تامین مواد اولیه متناسب با نیازهای آن منطقه اشاره کرد. راهکار دوم اصلاح سیاست‌های دولت در خصوص حمایت از تولید به جای کنترل‌های غیرکارشناسی و دستوری خواهد بود و راهکار سوم اختصاص وام‌های کوتاه مدت در جهت تامین سرمایه در گردش مورد نیاز صنایع فولاد می باشد. راهکار میان‌مدت، جلوگیری از رشد غیرمتوازن کارخانجات زنجیره فولاد و احداث کارخانجات بالادستی متناسب با نیازهای منطقه و کل کشور و ایجاد توازن در زنجیره فولاد متناسب با پتانسیل‌های هر منطقه و همزمان جلوگیری از خام فروشی و پرکردن کاذب سبد صادرات می‌باشد (که بیشتر جنبه روانی و تبلیغاتی دارد تا اینکه اقتصادی باشد). از راهکارهای بلندمدت نیز می‌توان به توسعه زیرساخت‌های لازم نظیر توسعه ناوگان زمینی و ریلی و خطوط مربوطه، احداث نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌های جدید جهت حل مشکل ناترازی انرژی، استفاده از تکنولوژی‌های جدید در جهت کاهش مصارف انرژی و تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر، انجام اکتشاف برای شناسایی معادن جدید و احداث کارخانجات فرآوری در محل معادن برای تامین پایدار ماده اولیه صنایع فولاد نام برد.
به استراتژی تامین منطقه‌ای اشاره کردید. آیا عرضه تمام محصولات زنجیره فولاد در بورس کالا را راهکار مناسبی برای تأمین پایدار نهاده‌های تولید در زنجیره فولاد می‌دانید؟
اجرای این سیاست فی نفسه مفید فایده خواهد بود به شرط آنکه همه جوانب آن در نظر گرفته شود. با توجه به وجود عدم توازن در تولید محصولات زنجیره فولاد، لازم است کارگروهی بر میزان عرضه و تقاضا و نحوه کشف قیمت‌ها نظارت کامل داشته باشد تا رانتی از این محل برای مجموعه‌ای خاص، ایجاد نگردد.
با توجه به راه‌اندازی مجموعه شما در سال جاری، اکنون تولید و فروش و طرح‌های توسعه در شرکت شما چه وضعیتی دارد؟
شرکت خیام سپهر فولاد نیشابور، قابلیت تولید ۵۰۰ هزار تن مقاطع فولادی در سال را داراست. تیرآهن I از سایز ۸ تا ۲۴ ، تیرآهن H از سایز ۱۰ تا ۱۴، ناودانی از سایز ۸ تا ۲۴ و نبشی از سایز ۸ تا ۱۵ مطابق با استانداردهای اروپا و ایران از محصولات این مجموعه به شمار می رود. ضمناً با توجه به اینکه خط نورد این مجموعه به تازگی راه‌اندازی شده و با عنایت به اخذ استانداردهای ۱۷۹۱ و ۱۶۳۴۸ از اداره استاندارد، تاکنون بالغ بر ۲۰ هزار تن از محصولات این مجموعه که عمدتاً تیرآهن ۱۴ و ۱۶ بوده است به بازار عرضه شده است.
شرکت شما در حال حاضر با چه مشکلات و موانعی روبرو است و برای حل این موانع و مشکلات، چه پیشنهادات و راهکارهایی مدنظر دارید؟
از مشکلات فعلی شرکت ما می‌توان به چند موارد اشاره کرد: نخست اینکه با توجه به نوپا بودن شرکت و بالا بودن میزان سرمایه در گردش لازم برای تامین مواد اولیه که میزان آن برای ظرفیت اسمی به صورت ماهیانه بیش از هزار میلیارد خواهد بود، عملاً تامین سرمایه در گردش در شرایط فعلی کارخانه امری بسیار سخت می باشد. دوم محدودیت‌های برق در تابستان و در حال حاضر در زمستان باعث شده امکان تامین شمش در برخی از ماه‌های سال وجود نداشته باشد و این امر بر تولید مطابق برنامه اثر منفی گذاشته است و باعث شده کارخانه دچار اختلال گردد. همچنین از آنجا که گرید فولادی مورد استفاده برای تولید مقاطع تیرآهن و نبشی و ناودانی با تولید میلگرد متفاوت است و بخش قابل توجهی از شمش مورد استفاده این کارخانه با مقطع ۲۰۰ در ۲۰۰ به عنوان خوراک اولیه می باشد، این امر باعث شده که میزان عرضه شمش در بورس مطابق نیاز شرکت خیلی محدود باشد.
در پایان لطفاً اگر نکته خاصی دارید، بفرمایید.
از دست اندرکان نشریه تخصصی چیلان برای وقتی که در اختیار این شرکت قراردادند، تشکر و سپاس دارم. به امید آنکه با انعکاس مشکلات و موانع پیش‌روی صنایع فولاد توسط این رسانه وزین، موجبات حل و فصل مشکلات کشور به نحو مقتضی فراهم آید.
اکبرگلبو
مدیرعامل شرکت بینالمللی مهندسی سیستمها و اتوماسیون(ایریسا)
اردشیر فاضلی
مدیرعامل شرکت بازرگانی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیکو)
سید رسول خلیفه سلطانی
دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران
مهندس مدنیفر
مدیرعامل شرکت اپال پارسیان سنگان
حمیدرضا طاهری زاده
عضو هیئت مدیره انجمن نوردکاران فولادی ایران
اسدالله فرشاد
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران
