بومی‌سازی؛ از یک باور تا یک ضرورت ملی/ آزمون نهایی اعتماد/ هم‌افزایی ملی برای ساخت داخل/ از قطعه کوچک تا خودکفایی راهبردی/ نقطه آغاز یک تصمیم جسورانه/ سه ستون بومی‌سازی موفق

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد در آئین رونمایی از بزرگترین ترانسفورماتور کوره قوس الکتریکی EAF با ظرفیت ۲۱۰ مگاولت آمپر، ترانسفورماتورهای کوره LF با ظرفیت ۳۳ مگاولت آمپر و راکتور سری با ظرفیت ۴۰ مگاولت آمپر راکتیو ساخت داخل، گفت: بومی‌سازی تجهیزات فولادی از ابتدا در فولاد مبارکه شکل گرفت و نشان داد مشکل ایران توان فنی نیست، بلکه باور است؛ امروز هم ثابت شده که می‌توان هر تجهیز صنعتی را در داخل کشور ساخت.

به گزارش چیلان ، بهرام سبحانی رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد در آئین رونمایی از بزرگترین ترانسفورماتور کوره قوس الکتریکی EAF با ظرفیت ۲۱۰ مگاولت آمپر، ترانسفورماتورهای کوره LF با ظرفیت ۳۳ مگاولت آمپر و راکتور سری با ظرفیت ۴۰ مگاولت آمپر راکتیو ساخت داخل، گفت:بومی‌سازی تجهیزات صنعتی از زمانی آغاز شد که فولاد مبارکه هنوز در مرحله ساخت بود. تجربه حضور در کارخانجات اروپایی نشان داد که تفاوت ما با آن‌ها نه در توان، بلکه در باور است. با چند سوله ساده، ماشین‌آلات محدود و مهندسان توانمند، تجهیزاتی ساخته می‌شد که امروز ستون فقرات بزرگ‌ترین فولاد خاورمیانه را شکل داده است. همین تجربه ثابت کرد که در ایران چیزی نیست که «نتوان ساخت».

وی گفت: در سال ۱۳۷۳، هنگام اجرای پروژه فولاد خراسان، تصمیم گرفته شد حدود ۴۰ درصد تجهیزات به‌جای واردات، در داخل کشور ساخته شود. نقشه و دانش فنی از خارج تأمین شد، اما ساخت، نظارت و مسئولیت کامل بر عهده داخل قرار گرفت. این تصمیم، نخستین گام جدی بومی‌سازی در صنعت فولاد بود و پس از آن در پروژه‌های دیگر نیز تکرار شد.

وی افزوذ: بومی‌سازی تجهیزات راهبردی تنها زمانی موفق می‌شود که سه رکن هم‌زمان کنار هم قرار گیرند: سازنده داخلی جسور که با اعتمادبه‌نفس وارد میدان می‌شود. مشاور فنی مسئولیت‌پذیر که به کارفرما اطمینان می‌دهد ساخت داخل ممکن است. کارفرمای ریسک‌پذیر که می‌داند صنعتی‌شدن یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد و باید از قطعات کوچک آغاز کرد.

سبحانی گفت: هیچ کشوری با وارداتِ دائم صنعتی نشده است. مسیر توسعه از ساخت قطعات ساده آغاز می‌شود و به طراحی و اجرای کامل یک کارخانه می‌رسد. تجربه تولید داخلی کاتالیست نشان داد که با وجود فشار و انحصار خارجی، می‌توان به موفقیت رسید؛ تا جایی که با ساخت داخل، قیمت‌های جهانی به‌طور چشمگیری کاهش یافت.

وی ادامه داد: اگر تولیدکننده داخلی در آغاز راه حمایت نشود، زمین می‌خورد و بازگشت او دشوار خواهد بود. در این مرحله، دولت و مجلس باید با سرعت، از واردات مشابه جلوگیری کنند و از سرمایه‌گذاری داخلی پشتیبانی مالی و قانونی داشته باشند؛ مگر آن‌که تولید داخل واقعاً پاسخ‌گو نباشد.

وی افزود: جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد در صنعت فولاد که طی هفت سال گذشته توسط انجمن تولیدکنندگان فولاد برگزار می‌شود، پیوندی مستقیم میان نیاز فولادسازان و توان سازندگان داخلی ایجاد کرد. این تجربه موفق، به سطح ملی گسترش یافت و امروز به بستری برای انعقاد قراردادهای بزرگ صنعتی در حوزه‌های مختلف تبدیل شده است.

سبحانی گفت: چالش اصلی بومی‌سازی در تجهیزات عظیم و حیاتی، مانند ترانس‌های صنعتی است؛ تجهیزاتی که قلب کارخانه محسوب می‌شوند و سرمایه‌گذاری سنگینی می‌طلبند. موفقیت در این حوزه، تنها با تقسیم مسئولیت میان سازنده، مشاور و سرمایه‌گذار ممکن است؛ تا هم تولیدکننده داخلی سربلند بماند و هم سرمایه‌گذار از انتخاب خود پشیمان نشود.

وی گفت: بومی‌سازی یک شعار نیست؛ یک مسیر تدریجی اما حیاتی است. مسیری که با باور، جسارت و حمایت هوشمندانه می‌تواند صنعت کشور را به نقطه‌ای برساند که «وابستگی» جای خود را به «اقتدار» بدهد.