عبدالرضا محمودپور، مدیرعامل فولاد اکسین خوزستان متولد 1348 و دارای مدرک کارشناسی مهندسی متالوژی و کارشناسی ارشد مدیریت می باشد. وی 24 سال سابقه کار در صنعت فولاد را داشته و 22 سال آن را در ذوب آهن گذرانده است. محمودپور جایگاه های مختلف کاری را تجربه کرده و از سرپرستی آغاز و سپس مدیریت، مدیر ارشدی و معاون مدیرعامل ذوب آهن شد و در نهایت به مدیرعامل فولاد اکسین خوزستان منصوب شد. وی از برنامه های شرکت فولاد اکسین به چیلان می گوید:

آقای مهندس درباره فولاد اکسین خوزستان بفرمایید. این شرکت در کجا واقع شده و وضعیت سهام آن چگونه است؟

شرکت فولاد اکسین خوزستان در 10 کیلومتری جاده اهواز-ماهشهر واقع شده و اکنون در محوطه و محدوده شهر اهواز واقع شده است. این شرکت هم جوار با شرکت فولاد خوزستان است و در واقع پروژه فولاد اکسین یکی از پروژه های فولاد خوزستان و در واقع طرح توسعه ای این شرکت بوده است و در ادامه تصمیم بر استقلال این شرکت گرفته شد.

فولاد اکسین در حال حاضر به عنوان یک مجموعه مستقل دارای سه سهامدار عمده است. 30 درصد از سهام آن مربوط به صندوق بازنشستگی کشوری و 30 درصد آن مربوط به شستا (شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی) بوده که عملا 60 درصد سهام این شرکت متعلق به وزارت رفاه است.

39.5 درصد سهام این شرکت نیز در اختیار گروه ملی فولاد است که گروه ملی به نیابت از بانک ملی سهامدار فولاد اکسین است. البته بانک ملی تا 6 ماه پیش به نیابت از دادستانی صاحب سهم فولاد اکسین بود.

0.5 درصد باقیمانده نیز سهامی است که در در اختیار پرسنل شرکت می باشد.

سه عوض از هیئت مدیره شرکت از سوی وزارت رفاه یعنی شستا و صندوق بازنشستگی هستند و دو عضو دیگر نیز از بانک ملی می باشند و با توافقات انجام شده از لحاظ مدیریتی زیر نظر صندوق بازنشستگی کشورهاست.

تعداد پرسنل و تولید شرکت چه میزان و از چه نوعی است؟

پرسنل و نیروی انسانی شرکت حدود هزار نفر است و تولیدمان که شامل انواع ورق های با ضخامت 8 میلی متر به بالاست، سالانه به یک میلیون و 50 هزار تن می رسد.

این شرکت با هدف تولید محصولات مورد نیاز صنعت انرژی، نفت و گاز طراحی شده بود. در واقع در ابتدا قرار بود 52 درصد از سهم تولیدات شرکت، ورق های مورد نیاز برای تولید لوله های قطور صنعت نفت و گاز باشد.

لوله هایی که برای صنعت نفت و گاز استفاده می شود باید استاندارد API داشته باشند و این استاندارد آمریکایی و بسیار سخت گیرانه به واسطه شرایط ایمنی که در انتقال حامل های نفتی باید وجود داشته باشد وضع می شوند.

این ورق ها به دو دسته ورق محیط های ترش و ورق محیط های شیرین تقسیم می شوند.

همچنین 40 درصد از سهم تولید شرکت مربوط به ورق های خاص می باشد. ورق های خاص منظور گریدهای ویژه ای از ورق است که در صنایع کشتی سازی و دریایی یا ساخت مخازن استفاده می گردد.

8 درصد باقیمانده از ابتدا قرار بود به محصولات ساختمانی تخصیص یابد. این گونه ورق ها در پل سازی و پروژه های عمرانی استفاده می گردند.

اما گذشته کارخانه تا به امروز نشان داده است که برخلاف برنامه ریزی و رطراحی اولیه کارخانه، سهم ورق های ساختمانی در فولاد اکسین بیش از 80 درصد بوده و تنها حدود 20 درصد را ورق های API و ورق های با ارزش افزوده بالا تشکیل می دهند.

به اعتقاد من شرکت از هدف اصلی خود منحرف شده است.

مواد اولیه مورد نیاز ورق محیط های ترش و شیرین در داخل تامین می گردد یا نیازمند واردات هستید؟

مواد اولیه تولید ورق برای محیط شیرین اخیرا توسط فولاد مبارکه ساخته می شود و در حقیقت اسلب آن در فولاد مبارکه ریخته گری می شود اما برای محیط ترش فعلا تولیدکننده داخلی نداریم و با وجود آنکه فولادسازان داخلی بر روی آن کار می کنند اما هنوز نتوانسته اند به نتیجه مطلوب برسند در نتیجه مجبور به واردات از کشورهای کره، چین، ژاپن و مکزیک  هستیم.

تاکنون چه میزان واردات برای تولید ورق برای محیط های ترش داشتید؟

تقریبا در سال 95 چیزی حدود 10 هزار تن ماده اولیه از کشورهای مذکور وارد شد. این میزان ماده اولیه وارد و پس از تبدیل به ورق محیط ترش به لوله سازی اهواز تحویل داده شد تا در مناطق نفت خیز استفاده گردد و با این کار تقریبا امکان تولید خود را مورد سنجش قرار دادیم.

نتیجه این گونه بود که در سال 95 برای اولین بار تولید انبوه اینگونه ورق ها را در اکسین و در داخل کشور بدست آوردیم.

استاندارد API گرفته شده است؟

مشکلات موجود و تحریم های آمریکا سبب شده، اخذ استاندارد API جزو موارد تحریمی باشد و این استاندارد را به ایران نمی دهند البته بخشی از این عدم همکاری ناشی از این است که آمریکا تمایلی به رقیب تراشی برای خود نیست. ولی در مجموع ورق تولید شده توسط اکسین تمامی مشخصات این استاندارد و حتی بالاتر از آنرا دارد.

4 هزار تن از این ورق ها در مجموعه اکسین تولید و تحویل لوله سازی اهواز شد و بررسی ها نشان می دهد تمامی استانداردهای API محیط ترش را دریافت کرده است و اکنون هم تبدیل به لوله شده و در مرحله پوشش دهی است تا به مناطق نفت خیز جنوب تحویل داده شود.

درمورد ورق های محیط شیرین هم باید بگویم از ابتدای تولید این محصول یعنی سال 94، چیزی حدود 20 هزار تن تولید داشتیم و تحویل شرکت گاز دادیم و در مورد این محصول نیز تمامی استانداردها رعایت شده است.

فرمودید شرکت در تولید محصولات از هدف اصلی خود که تولید ورق با ارزش افزوده بالا و API بوده منحرف شده است. چرا و چطور اتفاق افتاده است؟

علت اصلی این است که مصرف کننده نهایی با توجه به سطح ایمنی بالایی که این صنعت می طلبد اعتماد لازم را به شرکت اکسین نداشته و در نتیجه شاهد واردات بودیم.

به تازگی به واسطه محصولاتی که تولید و به شرکت نفت تحویل داده ایم این اعتماد جلب شده و شرکت نفت مارا وارد قراردادهای جدید خود می کند. در حال حاضر اکسین یک قرارداد 40 هزار تنی با مناطق نفت خیز جنوب دارد که از سوی پیمانکار امکان افزایش حجم قرارداد تا 80 هزار تن وعده داده شده است.

مصرف کننده نهایی که همان شرکت نفت است اعتماد لازم را به ما نداشته و به تبع تاکنون شاهد واردات این اقلام از خارج از مرزها بودیم.

پیش از این در بسیاری از پروژه های شرکت نفت نظیر هزار و 100 کیلومتر لوله گذاری به جاسک یا غرب کارون و بسیاری دیگر از طرح ها در لیست تامین کنندگانشان نبودیم اما به تازگی طی جلسه ای با وزیر نفت، توانمندی های شرکت برای مهندس زنگنه مطرح شد و وی دستور صریح برای قرار دادن فولاد اکسیژن در لیست تامین کنندگان اصلی را صادر کردند.

این اتفاق می‌تواند بابی باشد برای رسیدن به هدف اصلی کارخانه یعنی تولید بیش از 90 درصد محصولات ویژه و خاص چراکه در صورت نزدیک شدن به این سهم از تولیدات، به سودآوری خواهیم رسید و علاوه بر آن ارزش افزوده ای برای شرکت ایجاد کرده و مانع از خروج ارز از کشور می گردد.

برای پروژه هایی که وزارت نفت در سال 96 در دست اقدام دارد چیزی حدود 700 هزار تن ورق API لازم است که فولاد اکسین این ظرفیت را داراست و هماهنگ کرده ایم برای مواد اولیه ورق های محیط شیرین را از فولاد مبارکه تامین نماییم و درخصوص مواد اولیه و اسلب مورد نیاز ورق محیط ترش درخواست شده شرکت ملی گاز همکاری برای واردات آن با ما داشته باشد.

بنابراین ارزآوری و جلوگیری از خروج ارز از کشور، عزم جدی لوله سازان، اکسین و وزارت نفت و شرکت ملی گاز را می طلبد.

هر تن ورق محیط های ترش و شیرین میانگین قیمتی بالغ بر 700 دلار قیمت دارد بنابراین می توان دید که 700 هزار تن ورق ارز زیادی نیاز دارد.

آیا بر روی صادرات محصولات API علاوه بر تامین نیاز داخل هم برنامه ریزی کرده اید؟

خوشبختانه کارخانه اکسین در موقعیت مطلوب و ویژه جغرافیایی قرار گرفته و نفت خیز بودن و وجود ذخایر خوب گازی منطقه و کشورهای آن نظیر عراق و قطر سبب شده تقاضا برای مصرف محصولات شرکت وجود داشته باشد.

عمده مصرف لوله ها و تولیدات شرکت فولاد اکسین می تواند در کشورهای نفت خیز و با ذخایر گاز باشد و این کشورها پیرامون ما قرار دارند که قطعا با تولید محصولات API، باب صادراتی خوبی ایجاد می شود.

هم اکنون هم برای ورق های معمولی و ساختمانی اکسین پیشنهادات صادراتی خوبی وجود دارد و در سال گذشته نزدیک به 300 هزار تن صادرات داشتیم که عمدتا به کشورهای اروپایی مانند آلمان، بلژیک و هلند بوده و استقبال خوبی از محصولاتمان شده است.

این رقم صادراتی نسبت به سال 94 چیزی حدود 300 درصد رشد را نشان می دهد و در برنامه امسال هم افزایش صادرات دیده شد. با توجه به کیفیت ورق های تولیدی فولاد اکسین، مشتریان زیادی در داخل و خارج از کشور دارد و فضای رقابتی خوبی داریم و رقبای ما به جهت کیفیت و ابعاد قادر به رقابت با ما نیستند.

درباره واحد فولادسازی که مدنظر دارید اجرایی کنید بفرمایید هدف از راه اندازی آن چیست؟

فولاد اکسین شرکتی است که نورد انجام می دهد و در تراز مالی آن، 80 درصد قیمت تمام شده این شرکت مربوط به مواد اولیه و اسلب است مابقی مربوط به عملیاتی است که ما بر روی آن انجام می دهیم. بنابراین برای فولاد اکسین به صرفه است که خود واحد فولادسازی تاسیس کنید و اسلب مورد نیاز خود را تولید نماید و با این کار ارزش افزوده بالایی را برای خود رقم بزند.

از طرف دیگر سه فولادسازان داخلی یعنی فولاد مبارکه، خوزستان و هرمزگان که اسلب تولید می کنند ابعاد مورد نیاز اکسین را تولید نمی کنند چراکه اسلب مورد نیاز ما اسلب با ضخامت 300 میلی متر و تناژ بالای 20 تن می باشد.

حتی ما به فولاد خوزستان این موارد را سفارش دادیم ولی به دلیل نداشتن شرایط تولید، قادر به تحویل آن نبود و تنها فولاد مبارکه توانست اسلب محیط شیرین را تولید نماید.

حتی در کشور ریخته گری که ضخامت 300 میلی متر را تولید کند نداریم.

فولاد اکسین با توجه به عرضی که می تواند تولید کند یکی از انحصاری ترین کارخانه ها نه فقط در ایران بلکه در خاورمیانه است. ما ورق تا عرض 4 میلی متر را می توانیم تولید کنیم و در نمایشگاه صنعت نفت آنرا به نمایش گذاشتیم و برای تولید عرض 4 میلی متر نیازمند اسلب سنگین وزن هستیم تا بهره وری ما را بالا ببرد و چون در داخل امکان تولید این نوع اسلب وجود ندارد توجیه آن است که خودمان تولید نماییم.

راه اندازی واحد فولادسازی، انعطاف پذیری و قدرت رقابت ما را در بازار بالا می برد.

پس در حال حاضر برای تامین مواد اولیه خود واردات انجام می دهید؟

خیر وارداتی انجام نمی دهیم بلکه مجبوریم پایین تر از ظرفیت تولید نماییم. با این حال واردات فولاد اکسین محدود به اسلب مورد نیاز محیط های ترش است.

پروژه فولادسازی اکسین در چه مرحله ای است؟

این طرح یکی از پروژه های اصلی اکسین است که مشاور فنی و مهندسی آن در حال اتمام مطالعات پروژه است

این طرح در مرحله اخذ مجوزهای زیست محیطی است یعنی از آنجا که فولاد اکسین در محدوده شهر اهواز واقع شده برای احداث کارخانه محدودیت و ممنوعیت قانونی از لحاظ زیست محیطی وجود دارد. با این حال ما شرایطی را به محیط زیست اعلام کردیم که نگرانی محیط زیست بابت انتشار آلاینده های زیست محیطی برطرف گردد. با پیشرفت تکنولوژی در صنعت، شاهد احداث کارخانه های فولادی در دنیا هستیم که هیچ گونه آلایندگی برای محیط زیست ندارند اکسین نیز گواهی های مربوطه در این زمینه را از شرکت دانیلی گرفته و برای سازمان محیط زیست فرستاده است و اکنون این گواهی در دست بررسی کارشناسان محیط زیست بوده تا مجوز احداث واحد را به ما بدهند. اگر این مجوز برای احداث کارخانه در محل پیش بینی شده صادر گردد، کارخانه در همین محل تاسیس می شود در غیر این صورت مشاور در حال انجام مطالعاتی است تا مناسب ترین نقطه استان خوزستان را برای احداث واحد فولادسازی به ما پیشنهاد دهد چون خوزستان استانی است که پتانسیل های بسیار بالایی دارد از اینرو بهترین استان برای توسعه صنعتی کشور محسوب می شود.

میزان سرمایه مورد نیاز جهت اجرای طرح فولادسازی چه میزان است؟

برآورد شده که این پروژه هزار و 400 میلیارد تومان سرمایه نیاز داشته باشد که شرکت خارجی طرف قرارداد که همان دانیلی خواهد بود با صد در صد فاینانس این طرح موافقت کرده چراکه اجرای این طرح توجیه اقتصادی بالایی دارد.

البته هنوز قراردادی با این شرکت ایتالیایی منعقد نشده و تنها در حد پیشنهاد است اما قطعا با سایر فولادسازان دنیا هم مذاکره خواهیم کرد و بهترین گزینه را انتخاب خواهیم کرد.

ادغام فولاد کسین و فولاد خوزستان به کجا رسید؟

فولاد اکسین یه شرکت با سه سهامدار عمده است و  چنانچه فولاد خوزستان بخواهد ادغامی با شرکت فولاد اکسین داشته باشد راه قانونی آن خرید سهام این شرکت و سهامدارشدن در آن است.

مهم ادغام شرکت ها نیست بلکه مهم این است که کاری کنیم در یک فضای تعامل زنجیره ارزش تولیدات خاص فولاد اکسین در کشور و در ایران تکمیل گردد.

اکسین در سال جاری چه محصولاتی را روانه بازار خواهد کرد؟

کارخانه فولاد اکسین تنها کارخانه ای است که یک کارگاه عملیات حرارتی بزرگ ورق دارد و با اجرای عملیات حرارتی می تواند ورق هایی با خواص بالای مکانیکی تولید نماید.

این پتانسیل تنها در فولاد اکسین وجود دارد و ما از این پتانسیل استفاده کردیم و اکنون یکی از تولیدکنندگان ورق های مخازن CNG شدیم.

اخیرا اکسین وارد تولید ورق های صنعتی دیگر ویژه صنعت سیمان، فولاد و خودرو هم شده که موارد مصرفی صد در صد صنعتی داشته و ارزش افزوده فوق العاده بالایی را ایجاد می کند.

این ورق ها تاکنون صد در صد وارداتی بوده و با تولید این محصولات علاوه بر ایجاد ارزش افزوده و تامین بازار داخل، بازار صادراتی خوبی نیز ایجاد خواهد شد.

از لحاظ تجاری گفتن اسم آن مقدور نیست هرچند که مراحل بازاریابی خود را طی کرده و مراحل تولید را نیز گذرانده و اکنون در مرحله تست در صنعت است.

به جرات می توانم بگویم ارزش ورق هایی که تولید خواهیم کرد به مراتب بیشتر از ورق های API است.

همکاری مشترک فولاد اکسین و فولاد اسفراین به کجا رسید؟

این همکاری همچنان ادامه دارد و چون اسفراین تولیدکننده فولاد آلیاژی است در نظر داریم محصول این شرکت به ورودی کارخانه فولاد اکسین باشد تا شاهد تولید محصول جدیدی در صنعت فولاد باشیم.

صحبت پایانی دارید بفرمایید.

صحبت پایانی این است که شرایط اقتصادی شرایط خوبی نیست و اکثر شرکت های فولادی مشکلاتی دارند و فولاد اکسین هم مشکلات خاص خود را دارد.

با این حال انتظار می رود به واحدهایی نظیر اکسین، فولاد آلیاژی یزد یا فولاد آلیاژی ایران و اسفراین به جهت تولید محصولات خاص نگاه ویژه شود و نباید این شرکت ها را رها کرد.

به عنوان یک مدیر فولادی، انتقاد دارم که چرا در گذشته صنعت فولاد کشور متولی به نام ایمیدرو و شرکت ملی فولاد و زیر نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت داشت که معدن و صنایع معدنی را مدیریت می کرد ولی با واگذاری سهام شرکت های معدنی و فولادی، اکنون بدون متولی است و چون نفوذی از لحاظ مدیریتی ندارند تنها اسمی از آنها باقی مانده است.

برای آنکه صنعت هدفمند پیش رود باید یک فکر اساسی کرد و یک مدل اقتصادی، فنی و مدیریتی برای آن ارائه داد.

چرا الان باید شاهد خام فروشی شرکت های فولادی باشیم؟ قیمت های فروش اسلب در بازار داخل اصلا با قیمت های صادراتی قابل مقایسه نیست و به صنعت داخلی گران تر فروخته می شود درحالی که این اتفاق نباید بیافتد چراکه قدرت رقابت تولیدکننده داخلی را می گیرد. این همان نبود مدیریت متمرکز و خلا مدیریتی است.

قطعا اگر این خلا مدیریتی باقی بماند در آینده مشکل ساز خواهد شد و این یکی از اساسی ترین مشکلات صنعت فولاد است.