متن کامل یادداشت تحلیلی کیوان جعفری طهرانی به شرح زیر است: شکی نیست که چین به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد و به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مواد خام در دنیا، بیش از هر کشور دیگری بر بازار فولاد و سنگ آهن، تأثیرگذار است. چین با عملکرد موفق اقتصادی و ثبت رشد بالای 6 درصدی در سه‌ماهه پایانی سال 2020، رشد اقتصادی منفی در سه‌ماهه اول و دوم سال 2020 را خنثی کرد و در مجموع موفق به تحقق رشد اقتصادی بیش از 2 درصدی در سال 2020 شد. عملکرد چین در سه‌ماهه پایانی سال 2020 نشان می‌داد که باید منتظر باشیم این کشور سال 2021 را با توان و انرژی بالای اقتصادی آغاز کند. در عمل، در سال جاری میلادی تقاضای چین برای فولاد افزایش یافت و این کشور عوارض قراضه آهنی را از اول ماه فوریه 2021 به صفر رساند تا سهم استفاده از قراضه در تولید فولاد خود را افزایش دهد. چین در سال‌های 2018 و 2019 تنها حدود 400 هزار تن قراضه در سال وارد می‌کرد. سهم مصرف قراضه آهنی در کوره‌های قوس الکتریکی 10 الی 12 درصد و حداکثر 15 درصد است و چین در سال 2021 قصد دارد ظرفیت تولید فولاد خود از کوره‌های قوس الکتریکی را 60 میلیون تن افزایش داده و به همین میزان از ظرفیت تولید فولاد خود از طریق کوره‌های بلند بکاهد. چین در ماه آوریل 2021 توانست در اقدامی غیر منتظرانه مصرف شارژ آهن قراضه در کوره های قوس الکتریکی خود به رقم غیر قابل پیش بینی 25.38 درصد خوراک ورودی برساند که در دنیا بی نظیر است! حرکت چین به سمت صنعت فولاد سبز برنامه دولت چین این است که از سال 2023، تکنولوژی جدید فولاد سبز را که از هیدروژن به‌عنوان سوخت جهت احیا استفاده می‌کند، جایگزین کوره‌های بلند کند و از سال 2030 نیز این تکنولوژی جایگزین کوره‌های قوس الکتریکی خواهد شد. بزرگترین فولاد ساز چین و جهان یعنی شرکت بائو‌وو اعلام کرده در سال 2023 به ظرفیت کامل تولید فولاد سبز خواهد رسید. به عبارتی بالغ بر 150 میلیون تن در سال فولاد تولیدی این فولادساز، 7 سال زودتر از برنامه طرح جامع فولاد چین، سبز خواهد شد. چین به دنبال این است که تا سال 2030، 90 درصد و تا سال 2050، 100 درصد صنعت فولاد خود را به صنعت فولاد سبز تبدیل کند. چشم‌انداز قیمت‌ها در بازار فولاد در سال 2021 قیمت‌ها در بازار فولاد در حال حاضر وضعیت بسیار خوبی دارد و برای سال 2021، با توجه به تقاضای بالا، کاهشی در بازار فولاد پیش‌بینی نمی‌شود. پیش بینی ها حاکی است که مشابه نیمه اول سال 2008 میلادی و قبل از بحران مالی جهانی که شمش فولاد به 1,200 دلار و اسلب به 1,000 دلار رسید، امسال احتمال رسیدن اسلب به 1,200 دلار و بیلت به 1,000 دلار (برعکس سال 2008) وجود دارد. علت اصلی افزایش بیشتر قیمت اسلب نسبت به بیلت در مقایسه با سال 2008، افزایش مصرف مقاطع تخت در دنیا بجای مقاطع طویل است، به عبارتی تکنولوژی مصرف طی 13 سال گذشته بهینه شده است. چین از اول ماه می، عوارض واردات فولاد خام را حذف کرده است و این فرصت خوبی برای فولادسازان ایرانی است که از فرصت موجود، بهترین استفاده را ببرند. وضعیت قیمت‌های سنگ آهن در بازار جهانی قیمت سنگ آهن در ماه می با افزایش خیره‌کننده، رکوردهای تاریخی جدیدی را ثبت کرد و قیمت سنگ آهن با خلوص 62 درصد پس از فتح کانال قیمتی 200 دلاری حتی اخیراً در تاریخ 10 می به 230 دلار به ازای هر تن رسیده است. وابستگی چین به واردات سنگ آهن از استرالیا در سال‌های اخیر افزایش یافته است. این کشور در سال 2013، حدود 62 درصد سنگ آهن خود را از استرالیا وارد می‌کرد ولی در ماه آوریل سال جاری میلادی، سهم استرالیا از واردات سنگ آهن چین به 78 درصد رسید. تنش بین چین و استرالیا که از اکتبر سال 2020 و بر سر ایجاد محدودیت غیر رسمی واردات زغال سنگ از استرالیا توسط پکن شروع شد، همچنان ادامه دارد اما این تنش به کاهش واردات سنگ آهن از استرالیا منجر نشده و نخواهد شد. در بلندمدت چین به دنبال کنترل بازار جهانی سنگ آهن و کاهش وابستگی به استرالیا است. حذف تعرفه‌های واردات فولاد خام و حذف بازگشت مالیات بر ارزش افزوده به صادرکنندگان محصولات فولادی (که نرخ آن 13 درصد بود)، همگی در راستای کاهش واردات سنگ آهن و کنترل صادرات محصولات فولادی توسط دولت چین ارزیابی می‌شود. چین هنوز موفق به کنترل قیمت‌ها در بازار سنگ آهن نشده، اما در نیمه دوم سال 2021 پیش‌بینی می‌شود که شاهد کاهش حدوداً 10 الی 15 درصدی قیمت سنگ آهن در بازارهای جهانی باشیم. تا پایان سال 2021، با عملی شدن برنامه‌های کوتاه‌مدت دولت چین حتی ممکن است قیمت سنگ آهن عیار 62 درصد نسبت به قیمت‌های فعلی، حدود 40 دلار به ازای هر تن هم پایین بیاید. چین برنامه‌هایی برای سرمایه گذاری و افزایش تولید سنگ آهن از آفریقای غربی دارد که در سال 2025 وارد مدار می‌شوند و تولید سنگ آهن در آن منطقه به سالانه 150 میلیون تن می‌رسد. وقتی در مورد سنگ آهن صحبت می‌کنیم، نباید فراموش کرد که در مورد کالایی حرف می‌زنیم که در حال حاضر عرضه جهانی آن با محدودیت مواجه است. پس از حوادث شکست سد باطله در برزیل در اکتبر 2015 (معدن سامارکو) و فوریه 2019 (معدن واله)، تولید سنگ آهن این کشور کاهش یافت. هند نیز عمده سنگ آهن تولیدی خود را به مصرف داخلی می‌رساند. صادرات سنگ آهن ایران نیز طی طول دو سال گذشته در مقیاس جهانی عدد بالایی نبوده هر چند در سال 2013 به حداکثر میزان خود یعنی 21.5 میلیون تن رسید ولی پس از آن هر ساله کاهش یافت. بنابراین، با محدودیت طرف عرضه نباید انتظار ریزش شدید قیمت سنگ آهن در سال 2021 مشابه نیمه دوم سال 2008 را داشت. *این مطلب در شماره 96 نشریه چیلان منتشر شده است.