مرتبط با : اخبار
تاریخ : ۳۰ خرداد ماه ۱۳۹۵ - ۱۵:۲۹:۳۱
پاسخ به 3 سوال اصلی در حوزه صادرات فولاد
سید حسین امام
* مدیر صادرات مجتمع فولاد خوزستان
برای تبیین مختصر و مفید مسائل و راهکارهای عملیاتی به منظور توسعه صادرات فولاد، شاید بهتر باشد به سه سوال کلیدی پاسخ داد:
- چه مشوق هایی برای توسعه صادرات فولاد می بایست تعریف شود؟
با توجه به کاهش شدید قیمت ها و رکود بازار اقدامات زیر را می توان انجام داد:
- حذف افزایشات سالیانه تعرفه های بندری برای صادرات و ارائه سوبسیدهای حمایتی توسط دولت جهت حمایت از صاحبان ماشین آلات بندری و نیروی انسانی شاغل در آن بخش به جای تحمیل هزینه های فوق به صاحبان کالا
- ارائه سوبسیدهای حمایتی برای سیستم های حمل نقل جاده ای وریلی و دریایی برای صادرکنندگان.
- افزایش مهلت نگهداری کالاهای صادراتی در انبارهای تعرفه ای از 10 روز به 30 روز
- افزایش امکانات و تجهیزات بندری از جمله کرن ساحلی ، توسعه و بهبود سیستم ریلی از طریق بازسازی خطوط ریلی و افزایش لکوموتیو در بندر امام خمینی (ره)
- حذف مالیات بر ارزش افزوده خدمات صادراتی از قبیل هزینه های جاده ای /بندری/ریلی و هزینه های کرایه کشتی برای فروش های CIF
- حذف هزینه زیربنایی برای مناطق ویژه که در نیمه دوم سال 93 توسط هیئت وزیران تصویب شد و تحت عنوان هزینه حفاظت و پاکسازی در سال 93 مبلغ 700 تومان و در سال 94 حدود 1700 تومان به ازای هر تن از صاحبان کالا اخذ می گردد.
- ارائه معافیت های گمرکی واردات و تخصیص ارز دولتی به صادرکنندگان جهت خرید ماشین آلات و تکنولوژی های نوین از خارج کشور
- حمایت صندوق ضمانت صادرات ایران و بانک های ایرانی از تجار ایرانی خارج کشور جهت صدور ضمانت نامه های لازم به نفع صادرکنندگان
- اعطای جایزه صادراتی موثر و به موقع
- چگونه می توان حضور شرکت های فولادی در بازارهای صادراتی را تقویت کرد؟
- انعقاد قراردادهای سه جانبه بین نوردکاران و فولاد سازان ایرانی و مصرف کنندگان یا تجار خارجی جهت تامین نیاز بازار خارج
- سرمایه گذاری بخش خصوصی با حمایت دولت در انبارهای کشورهای مصرف کننده از قبیل بندر جبل علی دبی یا بندر اسکندرون در ترکیه جهت نگهداری، بازاریابی و صدور محصولات فولادی ایران از آنجا به سایر مناطق.
- شناسایی، جذب و حمایت از تجار ایرانی خارج کشور جهت بازاریابی و انتقال وجوه
- ارتقاء تنوع توليدات و کیفیت محصولات تولیدی متناسب با انتظارات و استانداردهای جهانی
- استفاده از مزیت های استراتژیک حمل دریایی ایران برای ورود به بازارهای منا در مقابل رقبای چین ، روسیه و ... جهت تحویل سریع تر کالا و استفاده از قیمت های رقابتی تر.
- انعطاف پذيري در روش هاي تحويل كالا به مشتريان خارجي شامل تحويل درب كارخانه، تحويل به فورواردر در بندر ، تحويل روي عرشه كشتي و يا با پرداخت اجاره كشتي ، تحویل در مقصد
- انعطاف پذیری در روش هاي دریافت وجه از مشتریان به صورت نقدی ، پایاپای ، نسیه (اعتباری ) در شرایط تحریم
- محدودیت های شرکت های ایرانی در بازاریابی، کشف بازار و فروش خارجی محصولات فولادیشان کدام است؟
عمده محصولات فولادی جهان توسط تجار مبادله می شود. نظر به تمایل فروشندگان صادراتی به فروش کالا به صورت فوب و دریافت 100 درصد وجوه به صورت نقدی و از طرف دیگر تمایل مشتریان خارجی (مصرف کنندگان ) به خرید کالا به صورت CIF و پرداخت وجوه از طریق اعتبار اسنادی به دلیل کمبود نقدینگی، نقش تجار بین المللی در تامین انتظارات خریداران و فروشندگان بسیار پر رنگ می باشد.
از آنجا که مبلغ عمده وجوه محصولات فولادی تولید شده مدت ها پس از تولید دریافت می گردد، تولید کنندگان فولاد جهت تامین مواد اولیه نیاز فوری به نقدینگی دارند و لذا ترجیحشان این است که ساده ترین روش فروش و تحویل را انتخاب نمایند. این امر نیز برای مصرف کنندگان قابل تسری است که وقتی کالا را تحویل گرفتند در کمترین مدت بتوانند آن را به وجه نقد تبدیل کنند. مشکلات تحریم و لزوم داشتن نقدینگی بالا از جمله مشکلات فعلی صادرکنندگان و واردکنندگان در توسعه روابط تجاری است. لذا راهکارهای ذیل پیشنهاد می گردد:
- لزوم ایجاد دفاتر فروش در خارج کشور جهت انعقاد قراردادهای فروش و دریافت وجوه
- استفاده از تجار معتبر بین المللی فولاد برای توسعه فروش
- استفاده از خدمات مالی و تجاری سایر شرکت های قابل اعتماد در خارج کشور جهت امکان اجرای معاملات در شرایط تحریم و تسهیل در پرداخت مشتریان به نمایندگی از طرف صادرکننده
- حضور دائم در کنفرانس ها و ارائه مقالات مرتبط و شرکت در نمایشگاههای بین المللی جهت برند سازی
چگونگی استفاده از توانمندی های صادراتی فولاد ایران
علیرضا منصوری
*مدير صادرات شرکت فولاد مبارکه
صنعت فولاد ايران به عنوان يکي از بخش هاي داراي مزيت نسبي براي صادرات شناخته شده و با توجه به طرح هاي توسعه و افق هاي پيش بيني شده در کشور اهميت شاياني به صادرات ظرفيت هاي آتي اختصاص داده شده است و بر هيچ متخصصي پوشيده نيست که رسيدن به افق ها و اهداف پيش بيني شده در صنعت فولاد ايران و بهره برداري از ظرفيت هاي آتي و نجات اين صنعت بدون توجه به صادرات و اصل حضور در بازارهاي جهاني امکان پذير نمي باشد. توانمندي هاي صادراتي فولاد ايران را مي توان در دو محور الف)پتانسيل فولاد ايران و ب)رقابت پذيري آن بررسي نمود. فولاد ايران براي حضور در بازارهاي جهاني به عنوان يک محصول با پتانسيل بالقوه بالا شناخته شده است که بخشي از اين شناخت ناشي از کيفيت مواد اوليه، تکنولوژي مناسب و توانمندي نيروي انساني مي باشد و بخش ديگر آن مرهون تلاش شرکت هاي بزرگ فولادسازي ايران از جمله فولاد مبارکه و ... به واسطه حضور پر رنگ در بازارهاي جهاني نظير اروپا و آسيا در دو دهه گذشته و شناساندن برند فولاد ايران در اين بازارها مي باشد.
پتانسيل هاي فولاد ايران در شرايط کنوني رقابت در بازار به تنهایي ايجاد مزيت رقابتي نمي کند و علاوه بر آن، موضوع رقابت پذيري در صنعت فولاد ايران در شرايط کنوني به عنوان شرط کافي مطرح مي باشد. مايکل پورتر از محققان فعال در زمينه مطالعات رقابت پذيري، فرمول رقابت پذيري جهاني يعني سهم بازار، سود، رشد و تداوم را برابر با حاصل ضرب دارايي هاي رقابتي شامل زيرساخت، مسائل مالي و فناوري در فرآيندهاي رقابتي شامل کيفيت، سرعت و سفارشي سازي مي داند. به اعتقاد وي راه و روشي که بنگاه ها و سازمان ها تأسيس، سازماندهي و مديريت مي شوند بر رقابت پذيري آنها تأثير دارد. بنابراين ساختار و استراتژي هايي که براي مديريت و راهبري يک بنگاه يا صنعت تدوين و اجرا مي گردد، تأثير مستقيمي بر عملکرد و رقابت پذيري آن دارد. به نظر پورتر بر اساس اين استراتژي ها يک کسب و کار از دو راه مي تواند ايجاد مزيت رقابتي نموده و موقعيت رقابتي خود را بهبود بخشد: راه اول ارائه کالا و يا خدمات با هزينه کمتر (مزيت هزينه اي) و راه دوم ارائه کالا و يا خدمات با ويژگي هاي متمايز(مزيت تمايز)
در صنعت فـولاد هر دو اسـتراتژي مـذکور ايجاد کننده مزيت رقابتي هستند ولي در شرايط کنوني شرکت هاي فولاد ساز ايراني مي بايست تمرکز خود را بر مزيت هزينه گذاشته و بهاي تمام شده خود را کاهش دهند. هر چند در سال هاي گذشته استراتژي تمايز مي توانست براي شرکت ها مزيت رقابتي ايجاد کند ولي در شرايط کنوني به دليل حضور تهاجمي کشورهاي توليدکننده از جمله چين در بازارهاي صادرتي، با ابزار کاهش هزينه به همراه ايجاد تنوع و تمايز مي توان به جنگ اقتصادي وارد شد.
همچنين ذکر اين نکته ضروري است که دولت به عنوان يک نيروي عمده همواره در رقابت پذيري موثر و مطرح مي باشد. دولت مي تواند با مداخله خود در امور سياسي، اقتصادي و اعمال قوانين و مقررات بر رقابت پذيري تأثير مثبت و حتي منفي داشته باشد. سياست هاي پولي، مالي و بازرگاني و قوانين مالياتي، سياست هاي حمايتي، سياست هاي اداري و تشکيلاتي، قوانين مربوط به صادرات و واردات، نرخ ارز، وضع تعرفه، تعرفه ترجيحي و ... از جمله بارزترين عوامل تأثيرگذار بر رقابت پذيري بنگاه ها، صنايع و کشورها هستند و امروزه در بازار کنوني فولاد، دولت ها با استفاده از سيستم هاي اقتصادي فوق الذکر، بازارهاي صادراتي مختلف را از طريق مشوق ها و بسته هاي حمايتي توسط صادرکنندگان خود فتح کرده (در بسياري از کشورها از جمله چين در شرايط کنوني، صادرات 100 ميليون تني محصولات فولادي مرهون مشوق ها و جوايز صادراتي دولت اين کشور مي باشد) و يا با استفاده از سياست هاي فوق از صنايع داخلي خود در برابر حملات اقتصادي رقبا در قالب وضع تعرفه حمايت مي کنند. بنابر اين نقش دولت در هر دو حالت فوق، يک نقش بديل ناپذير است و در تمام اقتصادهاي دنيا حتي اقتصادهاي آزاد آمريکا، اروپا، روسيه، چين، هند و ... دولت ها در شرايط کنوني در حال اجراي اين نقش مي باشند.