صنایع فولادی در استان آذربایجان شرقی به دلیل نزدیک بودن به مرزهای بین المللی دارای مزیت صادراتی ویژه هستند. در این استان، قرارگرفتن مجتمع فولاد آذرآبادگان ارس در منطقه آزاد ارس، شرایط بهتری برای تولید و صادرات به بازارهای داخلی و خارجی را  برای این شرکت فراهم کرده است. در این شماره از نشریه چیلان، با محمدتقی رضاپور، مدیرعامل این کارخانه فولادی بخش خصوصی به گفت‌وگو نشسته ایم. صادرات به 9 کشور منطقه و جهان محمدتقی رضاپور، مدیرعامل مجتمع فولاد آذرآبادگان ارس در خصوص نحوه شکل گیری و فعالیت این واحد صنعتی به چیلان گفت: مجتمع فولاد آذر آبادگان ارس از سال ۹۲ کلنگ زنی شد اما به دلیل تحریم‌ها پروژه تا سال ۹۷ متوقف شد. از سال ۹۷ مجدداً فعالیت این پروژه آغاز و با واردات خطوط از هندوستان و نصب آن، با ۲۵ تن ظرفیت تولید در روز استارت فعالیت این واحد تولیدی زده شد. وی با تاکید بر کیفیت بالای محصول تولیدی این واحد صنعتی افزود: نخستین  محصولاتمان را به چین صادر کردیم. پس از آن با نصب دومین ست کوره به تولید روزانه 400 تن رسیدیم و اکنون با صادرات به ۹ کشور اعم از گرجستان، آذربایجان، ارمنستان، عراق، آفریقای جنوبی، چین و امارات مشتریان صادراتی خود را افزایش داده ایم. رضاپور با اشاره به نزدیک بودن این مجتمع تولیدی فولاد به نقطه صفر مرزی و مزیت صادراتی منحصر به فرد واحدهای صنعتی این منطقه خاطرنشان کرد: نزدیکی ما با دو کشور ارمنستان و آذربایجان، شرایط صادراتی خوبی را برای ما به این دو کشور و سایر کشورها فراهم کرده است. البته حمل مواد اولیه از مرکز  و جنوب کشور نیز ما را با هزینه حمل بالایی مواجه می کند که این مسئله با نزدیکی با به مقاصد صادراتی تا حدی جبران می شود. جولان واسطه ها با مقررات غلط ارزی مدیرعامل مجتمع فولاد آذرآبادگان ارس با انتقاد از مقررات و تصمیمات غیرکارشناسی سیاست گذاران ارزی در کشور گفت: پس از ابلاغ مقررات مربوط به تکلیف رفع تعهد ارزی با نرخ ارز نیمایی، شرایط برای صادرات کارخانه‌ها بسیار سخت شده به طوری که اکنون یک صادرکننده با کارت بازرگانی اجاره‌ای یا یکبار مصرف، راحت تر از تولیدکننده فعالیت می‌کند. وی وضع این نوع مقررات را سبب رشد واسطه ها و کاهش سود تولید ارزیابی و تصریح کرد: اکنون کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای و یکبار مصرف روی دست ما زده اند، به طوری که محصولاتمان را به مشتری خودمان نمی توانیم صادر کنیم. چون واسطه ها با استفاده از این نوع کارت ها مشکل رفع تعهد ارزی را ندارند و راحت تر می توانند صادر کنند ولی ما به عنوان یک کارخانه فولاد این تعهد را بر دوش خود داریم. رضاپور افزود: مشخص نیست چطور انتظار دارند تولیدکننده هزینه‌های تولید خود را بر اساس نرخ ارز آزاد تامین کند اما ارز صادراتی خود را با نرخ نیمایی عرضه کند؟! این سیاست قطعا کاهش صادرات و تولید فولاد کشور و ضرر و زیان تولیدکنندگان را به دنبال دارد. اکنون ما محصولات خود را به واسطه می فروشیم و او  جنس را به مشتری ما می فروشد و سود کمی عاید ما می شود. در این خصوص به همه مسئولین نامه زده ایم که کارت های بازرگانی یکبار مصرف مشکلات زیادی را برای ما ایجاد کرده است اما متاسفانه تا به امروز نتیجه‌ای نگرفته‌ایم. مدیرعامل مجتمع فولاد آذرآبادگان ارس ابراز امیدواری کرد با اصلاح این سیاست‌های ارزی و تک نرخی شدن نرخ ارز، مشکلات صادرکنندگان فولاد تا حدود زیادی مرتفع شود. معوقه برق؛ هزینه ای که از جیب فولادساز می‌رود! این تولیدکننده فولاد بحران کمبود انرژی و عدم تعیین تکلیف هزینه های نهایی برق را معضلی مهم بر سر راه تولید فولاد دانست و گفت: ناترازی برق و محدودیت‌های ناشی از آن تولید را با توقف‌های خسارت باری مواجه می‌کند. علاوه بر این پس از گذشت یک دوره زمانی با وجود پرداخت قبوض سنگین برق و موارد متعدد پرباری، چند باری، برق سبز و مواردی از این دست، باز هم شاهد صدور قبض برق با آیتم هایی تحت عنوان "معوقه برق" هستیم که بعضاً رقم بالایی است. وی زیان این رویه را متوجه تولیدکننده عنوان و تصریح کرد: در حالی که محصول تولید شده در یک دوره زمانی به قیمت قطعی به فروش رفته است، هزینه ای مانند معوقه برق با توجه به عدم امکان اعمال آن در قیمت محصول، خسارتی است که به طور قطع تنها به تولیدکننده وارد می شود. رضاپور راهکار عبور از بحران کمبود برق را ساخت نیروگاه با همکاری صنایع دانست و افزود: بهتر است به جای ایجاد ردیف های بیشتر برای دریافت هزینه های برق، اقدام به تجمیع سرمایه از کارخانه ها و ساخت نیروگاه کنند تا مشکل با روش صحیح حل شود. وی با اشاره به صنعتی بودن استان آذربایجان شرقی و نقش صنایع در توسعه اقتصادی کشور خواستار تخصیص کمتر محدودیت‌های برقی به واحدهای این استان شد و تصریح کرد:  در شرایطی که کشور مجبور به محدودیت برق مشترکان می‌شود، بهتر است این محدودیت ها در همه مناطق کشور به صورت مساوی نباشد و برق بیشتری به استان‌های صنعتی اختصاص داده شود. خطر بیکاری ۴۰ هزار نفری با تعطیلی کارخانه های منطقه مدیرعامل مجتمع فولاد آذرآبادگان ارس عدم توجه به رفع مشکلات صنایع این منطقه را تهدیدی بزرگ خواند و یادآور شد: با توجه به هزینه حمل بالا و تشدید کاهش سود کارخانه ها به دلیل مقررات و قوانین غیرکارشناسی، خطر تعطیلی صنایع فولاد این منطقه وجود دارد. پس از آن تعطیلی کارخانه های کوچک تر و در مجموع  بیکاری بیش از۴۰ هزار نفر دور از انتظار نیست! وی خواستار تغییر نگاه سیاست گذاران در تدوین قوانین و مقررات شد و افزود: در منطقه‌ای مانند آذربایجان شرقی برای حفظ حیات صنایع به ویژه صنایع فولادی، دولت باید معدن ایجاد کند و آهن اسفنجی و گندله را تحویل دهد تا صادرات به صرفه شود. رضاپور تصریح کرد: تامین آهن اسفنجی برای ما بسیار سخت است چرا که عرضه و تقاضای آن در کشور با هم تناسبی ندارد و این در حالی است که این معضل در منطقه آذربایجان به دلیل منبع تامین انحصاری آهن اسفنجی و هزینه حمل غیراقتصادی از سایر استان‌ها تشدید هم شده است. در چنین شرایطی رقابت بالایی برای آهن اسفنجی ایجاد می‌شود و قیمت آن بالا می رود که این مسئله، بحران‌های صنایع فولادی را تشدید می کند.