قطعاً خودکفایی در هر صنعتی برای کشور می تواند مفید و بسیار حائز اهمیت باشد اما خوداتکایی در صنایعی که به خودکفایی تولید رسیده ایم بسیار تعیین کننده است. علی الخصوص در شرایطی که امروزه کشور ما در آن قرار گرفته و تحریم های ظالمانه علیه کشورمان، ریشه های توسعه اقتصادی کشور را نشانه گرفته اند، خوداتکایی در تأمین تکنولوژی ها و تجهیزات راهبردی مورد نیاز صنایع کشور به ویژه صنایع زیرساختی و استراتژیک، می تواند عبور سلامت کشورمان از این دوران گذار و سخت را تضمین نماید.
صنعت فولاد از گذشته های دور به عنوان یکی از شاخصه های توانمندی و قدرت و اقتدار کشور ها مطرح بوده است. این محصول راهبردی به خصوص در دوران انقلاب صنعتی به خاطر نقش و کاربرد آن در ایجاد زیر ساخت ها و تاسیسات زیربنایی کشورهای توسعه یافته به فلز توسعه لقب گرفت و از یک سوزن تا کشتی اقیانوس پیما محصول این یافته اند و بسیاری از کشورها، توسعه صنعتی و تداوم آن را بر این صنعت بنیان نهادند.
با توجه به حجم بالای سرمایه گذاری اولیه در صنعت فولاد اکثر کشورهای توسعه یافته در این زمینه بویژه کشورهای شرق آسیا که امروزه یادگیری از طریق جذب تکنولوژی را پشت سر گذاشته و وارد مرحله نوآوری تکنولوژی و بروز نمودن محصولات و تکنولوژی فولاد شده اند، ابتدا کارخانجات را با سرمایه های دولتی ایجاد و سپس با واگذاری آن به بخش های خصوصی و حمایت آنها، به جذب و انتقال و توسعه دانش فنی و خوداتکایی در آن صنعت دست یافته اند.کشور ما نیز با توجه به شباهت هایی که در این زمینه به کشورهای فوق الذکر دارد برای نایل شدن به خوداتکایی در زمینه تکنولوژی و توسعه دانش فنی در فولاد باید از توسعه و توانمندسازی بخش خصوصی در زمینه این صنعت حمایت های لازم را انجام دهد.
صنعت فولاد کشور در شرایط عادی به دلیل مزیت های نسبی بالایی که دارد از توان رقابت خوبی با تولید کنندگان و رقبای خارجی بهره مند می باشد اما خودکفایی در تولید همیشه مستلزم سود آوری و دوام و استمرار نخواهد بود چراکه کشور ما امروزه با قرار گرفتن در شرایط خاص و محدودیت هایی که ناشی از تحریم های ظالمانه علیه کشورمان بوجود آمده اند، می توانند این صنعت را با رکودهای تحمیلی مواجه سازند که چاره کار آن جذب و انتقال دانش فنی و توسعه و بومی سازی آن در کشور و اتکاء به تکنولوژی و دانش بومی شده و تجهیزات و تولیدات داخلی می باشد. البته در سال های اخیر همانند واحدهای آهن اسفنجی، تکنولوژی به صورت بومی سازی شده در داخل کشور قابل ارائه شده است که نیاز است در تمامی طول زنجیره ارزش این محصول با ارزش، این فرآیند طی شده و تکنولوژی به صورت بومی سازی شده ارائه شود. به ویژه در بخش های بالادستی این صنعت جهت اجرای پروژه های توسعه ای و کمک به ظرفیت های ایجاد شده در پایین دست و ارتقاء بهره وری آنها و همچنین ممانعت از خام فروشی، به شدت نیاز به بومی سازی فناوری و ارائه آن در کشور وجود دارد.
در صنایع پایین دست فولاد که نسبتاً از پیچیدگی بالاتری برخوردار می باشند، نیز باید اقدامات لازم برای بومی سازی تکنولوژی و اتکاء کردن صنعت به تولیدات داخل را انجام دهیم و لازمه آن تشکیل کمیته های توانمند و ملی و حمایت لازم از آنها برای بومی سازی تجهیزات و تأمین قطعات یدکی مورد نیاز این صنعت از داخل کشور، می باشد. این کمیته ها به نوعی باید براساس راهبردهای پدافند غیرعامل عمل بکنند تا بتوانند راهکارهای بومی سازی هرچه بیشتر قطعات به دست سازندگان داخلی و تأمین مواد مصرفی مورد نیاز صنایع زیرساختی کشور و به ویژه فولاد را ارائه نمایند.
کشور ما در سال های گذشته تجربیات ارزنده ای در راه بومی سازی کامل تکنولوژی در صنایع زیرساختی و همچنین انجام ساخت و سازهای پیشرفته کسب نموده که می توانند از این تجربیات در خود اتکاء نمودن صنایع دیگر از جمله فولاد نیز بهره گرفت.
سید حسین احمدی
مدیرعامل فولاد خراسان
اسدالله فرشاد
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران
