مهندس محمد امین یوسف زاده سرپرست کارگاه نورد ۶۵۰ ضمن بیان اینکه متاسفانه با وجود رکود حاکم بر بازار فولاد، هجوم واردات به کشور همچنان یک چالش بزرگ محسوب شده و حتی با وجود کاهش حجم واردات، اما هنوز هم صورت می گیرد و در نتیجه صنعت فولاد کشور نیازمند حمایت بیشتر ناحیه دولت است.

در ادامه گفت و گو با سرپرست کارگاه نورد ۶۵۰ ذوب آهن را خواهید خواند:

استفاده از تیر ورق هیچ کدام از استانداردهای مصوب ایمنی را پوشش نمی دهد

مهندس یوسف زاده گفت: نورد ۶۵۰ یکی از معدود کارگاه نورد سنگین در دنیا است که به دلیل وجود موتورهای بزرگ و تا شش  مگاوات ، توان و تنوع تولید پروفیل های سنگین بسیاری نظیر : تیرآهن های معمولی I- beam در مقطع فعلی تا  ۳۰۰ میلی متر و بزودی و پس از تکمیل پروژه توسعه تا ۵۰۰ میلیمتر ، تیرآهن های بال پهن H-beam در مقطع فعلی تا ۲۰۰ میلیمتر و به زودی و پس از تکمیل پروژه توسعه تا    ۳۰۰   میلی متر ،  انواع ریل تا وزن ۷۵ کیلوگرم بر متر ، انواع گرد تا قطر ۱۵۰ میلیمتر ، انواع آرک معدن ، انواع ناودانی های بزرگ ، انواع نبشی های سنگین و انواع بیلت نوردی تا ۱۳۰*۱۳۰ را دارا است . در این میان پروفیل های H به عنوان یکی از متداول ترین مصالح ساختمانی در اکثر کشورهای پیشرفته و دارای سازمان نظام مهندسی مدرن ، یکی از پرمزیت ترین مصالح ساختمانی به شمار می روند .

عمده تولید کارگاه نورد ۶۵۰،‌ صادراتی و به مقصد اروپا است

 وی در خصوص تاریخچه تولید تیرآهن بال پهن افزود : اولین تولید آزمایشی H در نورد ۶۵۰ در تاریخ پنجم تیرماه سال ۸۶ و با سایز ۰H16 آغاز شد  و در مقطع فعلی تا سایز H200 را در دو گروه معمولی و سبک به تولید انبوه رسانده و به بازار عرضه کرده ایم. در حال حاضر عمده تولید کارگاه نورد ۶۵۰،‌ صادراتی و به مقصد اروپا است .

مزایای پروفیل های H نسبت به بتن مسلح

سرپرست کارگاه نورد ۶۵۰ در ادامه و ضمن اشاره به اینکه پروفیل های H نسبت به بتن مسلح ، مزیت های بسیاری دارند و حتی از قابلیت جایگزینی نیز با بتن نیز برخوردار هستند ، مزیت های این محصول را چنین برشمرد : تولید راحت ، وزن سبک و صرفه جویی در هزینه ها ، انعطاف پذیری سبک معماری در طراحی فضاهای بزرگ تر و تقسیم بندی بسیار ساده تر فضاهای داخل ساختمان برای سلایق مختلف و متنوع  مالکان ساختمان ،کاهش ابعاد ستون ها و در نتیجه افزایش فضای مفید سازه تا در حدود ۳ الی ۶%  وکاهش مصرف انرژی به دلیل  شکل خاص و استاندارد  پروفیل در استفاده از دیوارهای پیش ساخته صنعتی و عایق حرارتی که منجر به کاهش ۶۵ درصدی مصرف انرژی می شود ، کاهش آلودگی صوتی به دلیل سهولت در به کارگیری پوشش های ایزولاسیون صوتی و تسریع در اجرای سازه حتی در فضاهای محدود از جمله مزیت های پروفیل H نسبت به بتن مسلح است .

وی با اشاره به اینکه اجرای سازه به روش اسکلت فلزی بر اساس آمار بین المللی سبب کاهش در  وزن سازه تا ۱۵ درصد ،‌ مصرف بتن تا ۵۰ درصد ،‌  هزینه های کارگری تا ۷۵ درصد و هزینه های پی ریزی ۲۰ الی ۳۰  درصد می شود ، ادامه داد :  قابلیت بالای صنعتی سازی سازه درکارخانه خارج از محوطه ساختمان سازی به دلیل انعطاف پذیری  در طرح دهی ساختمان به روش اسکلت فلزی ،  سازه های فولادی بر پایه H دارای قابلت بالای تغییرفرم پلاستیکی در مقابل زلزله و توفان بوده و با افزایش میزان عرض مقطع پروفیل استحکام فشاری (compressive strength ) و مقاومت در مقابل خمش جانبی (resistance to lateral bending strength)  تا ۱.۵ برابرستون های با بتن مسلح افزایش پیدا می کند . در نتیجه سطح ایمنی سازه را به همین میزان در مقابله با زلزله بالا می برد و از ریزش یکباره سازه هنگام وقوع زلزله جلوگیری می نماید . موضوعی که در کشور ما علی رغم زلزله خیز بودن و قرار گرفتن روی نوار زلزله  مغفول مانده است ، در حالیکه در ژاپن جزء الزامات اجباری ساختمان سازی می باشد .

تمام مراحل تولید محصول بر اساس استاندارد و با دقت بالا کنترل می شود

محصولات ذوب آهن اصفهان بر اساس گواهی CE از سطح کنترل کیفی بسیار بالایی برخوردار هستند

مهندس یوسف زاده فرایند تولید این محصول را چنین تشریح کرد : برای H های تا سایز ۲۰۰ میلمیتر از شمش ریخته گری تا ابعاد ۲۵۰*۳۶۰ استفاده می شود که در حال حاضر در ذوب آهن این امکان فراهم است .برای Hهای با سایز بالاتر از ۲۰۰ میلیمتر به دلیل اینکه امکان ریخته گری شمش با ابعاد بالاتر نه تنها در ذوب آهن بلکه در هیچ جای دنیا مقدور و مقرون به صرفه نیست ، باید از شمش BEAM BLANK  استفاده شود که شکل آن نزدیک به خود پروفیل H در مراحل اولیه نورد آن  است  ضمن اینکه منجر به کاهش پاس های نوردی می شود و علاوه بر صرفه جویی در مصرف انرژی الکتریکی نورد ، کارگاه نورد را از  موتورهای نوردی بسیار بزرگ بی نیاز می کند. مانند سایر پروفیل های دیگر ، شمش ریخته گری شده  در کوره های پیش گرم  پس از رسیدن به دمای بالای ۱۱۸۰ درجه  سانتیگراد ، توسط قفسه های  نوردی و طی ۱۵ الی ۱۷ عبور براساس استاندارد DIN10034 به ابعاد مورد نظر خواهد رسید و متعاقباً پس از خنک شدن روی بسترهای خنک کننده و با دمای حدود ۸۰ درجه، صافکاری شده  و  سپس بسته بندی می شود . بدیهی است در تمامی مراحل تولید از لحظه ریخته گری تا شارژ در کوره و نورد تا صافکاری تمامی پارامترهای ابعادی براساس استاندارد( عموما DIN 1025) با دقت و سخت گیری بسیار بالایی کنترل خواهد شد . به ویژه در  ذوب آهن اصفهان که دارای گواهی CE (مجوز صادرات به اتحادیه اروپا ) است سطح کنترل کیفی محصول بسیار بالا است . بعد از نورد هر ذوب دو نمونه جهت تست های آزمایشگاهی شامل کشش ، خمش ، ضربه و…. به آزمایشگاه ارسال خواهد شد و پس از اخذ جواب محصول تولید شده و تایید آن توسط کنترل کیفی محصول توسط واگن و تریلی به انبار و یا مستقیماً با تریلی وارد بازار خواهد شد .

وی  در پاسخ به این سوال که آیا واردات این محصول هم اکنون صورت می گیرد گفت : با وجود تولید انواع تیرآهن و میلگرد در کشور و توقف اکثر کارخانجات به دلیل رکود ، هنوز انواع تیرآهن و میلگرد وارد کشور می شود و این موضوع مشکلات بسیار جدی برای تولیدکنندگان فولاد ایجاد کرده است .

تولید  پروفیل های H از حدود ۱۰ سال پیش در ذوب آهن آغاز شد

مهندس یوسف زاده در پاسخ به این سوال که سالانه چه میزان از انواع تیرآهن بال پهن تولید و روانه  بازار می شود گفت : متاسفانه به دلیل ساختار فنی و اصول طراحی حاکم بر سازمان نظام مهندسی کشور، که دانش و محاسبات آنها عمدتاً بر مبنای سازه های بتنی است وکمبود منابع طراحی سازه براساس H  ، اکثر منابع محاسباتی  سازه بر مبنای سازه های بتنی است که از میلگرد استفاده می شود  و از طرف دیگر تولید  پروفیل های H از حدود ۱۰ سال پیش در ذوب آهن آغاز شد . به اعتقاد بنده عدم شناخت بازار نسبت به این پروفیل و عدم تبلیغات کافی روی این محصولات منجر به لختی حرکت طراحان  به سمت این محصولات شده است . بنابراین اشتیاق بازار برای این محصول چندان بالا نیست . در صورتی که استفاده از این محصول در سازه های مرتفع و در شهرهای بزرگ و پرترافیک  سبب تسریع در اجرای سازه می شود . همچنین در سازه های صنعتی و  پل ها نیز می توان از این محصول کیفی و استاندارد بهره گرفت .

از دیدگاه شما چرا همچنان محصولات فاقد استاندارد مانند تیرورق در صنعت ساختمان همچنان مورد استفاده قرار می گیرد نیز از جمله سوالات بود که مهندس یوسف زاده در پاسخ گفت : عدم نظارت کافی از طرف نهادهای مسئول در امور شهرسازی و اداره استاندارد و کمبود عرضه و سودجویی افراد غیر کارشناس از عوامل بسیار مهم محسوب می شود .  یقیناً کمبود عرضه و تنوع این محصول منجر به سود جویی افراد و شرکت های غیرمجاز  خواهد شد .  باید تاکید کرد که استفاده از تیر ورق دارای ریسک بسیار بالایی است .

وی افزود : روش تولید تیرورق به صورت جوشکاری در پروسه تولید دارای استاندارد  و کنترل های  بسیار سختگیرانه است زیرا فرایند اتصال به روش جوش، جزء اتصالات مخاطره آمیز است که نیاز به بازرسی های بسیار حساب شده و تست عیب یابی دقیق دارد زیرا محل جوش ،  جدای از اینکه مکان مناسبی برای  تجمع حفره ، آخال و جدایش محسوب می شود ،کلونی جوش هم نسبت به فلز پایه همیشه ضعیف تر و مناطقی را تشکیل می دهد (HAZ) که  مستعد شروع ترک می باشد . تصور کنید افراد سود جو بخواهند در کارگاه های غیر مجاز و به روش دستی اقدام به جوشکاری نمایند و در پایان استفاده از هر الکترود ، جوش قطع شود.  اگر بنا را براین بگذاریم که جوشکار فردی  بسیار دقیق و متعهد بوده  است و هر بار گل جوش را کامل تمیز و برس میزند ( غیر ممکن ) ،  باز قطع و وصل شدن جوش به عنوان نقطه ضعف عمل کرده و در صورت بروز زلزله و توفان فاجعه بار خواهد بود و این موارد حتی در جوشکاری های اتوماتیک نیز در صورت بروز قطع جریان برق اتفاق می افتد .

وی اضافه کرد : بعد از تولید باید مناطق جوش بازرسی فنی و به کمک تجهیزات پیشرفته  عیب یابی شوند که یقیناً به دلیل هزینه های مترتب بر آن تولید کنندگان زیر بار آن نمی روند بنابراین اگر دقت کنیم در می یابیم از هر نظر استفاده از تیرورق های تولیدی ( که عمدتاً در کارگاه های غیر مجاز و بدون بازرسی تولید می شوند ) پر مخاطره است و هیچکدام از استاردهای مصوب ایمنی را پوشش نمی دهند.

تولید تیرآهن بال پهن هیچ گونه تبعات زیست محیطی ندارد

مهندس یوسف زاده در بخشی دیگر از سخنان خود به مباحث  مسایل زیست محیطی تولید تیرآهن بال پهن پرداخت و گفت : این محصول مطلقاً  نه تنها تبعات زیست محیطی منفی ندارد بلکه کاملا برعکس ، دوست دار محیط زیست است .  همان طور که اشاره شد به دلیل کاهش محسوس مصرف سیمان ، ماسه و سنگ و جلوگیری از تحلیل منابع و در کنار آن بازیافت ۱۰۰ درصد  تیرآهن  H و حدود ۸۰ درصد  سایر مصالح نقطه قوت در صنعت ساختمان و سایر صنایع مرتبط ،‌حرکت به سوی سازه های با اسکلت فلزی است .

ذوب آهن اصفهان تولید تیرآهن H تا سایز ۳۰۰ میلیمتر را هدف گرفته است

سرپرست نورد ۶۵۰ در پاسخ به این سوال که کارگاه تولید تیر آهن بال پهن ذوب آهن چه برنامه هایی را برای آینده در دستور کار قرار داده است گفت: از سال ۸۶ تولید H در نورد ۶۵۰ استارت زده شد و تاکنون موفق شده ایم  سایزهای ۱۴۰-۱۶۰-۱۸۰ و ۲۰۰ میلیمتر را در دو گروه معمولی و سبک تولید نماییم و با ساختار فنی که تا سال قبل داشتیم به دلیل محدودیت در قفسه نهایی و عدم تجهیز کارگاه به روش تاندم میل توانایی تولید سایز بالاتر از ۲۰۰ وجود نداشت. از این رو و همزمان به طرح تولید ریل تصمیم گرفته شد که کارگاه از سبک نورد ناپیوسته به نورد تاندم میل تجهیز و تغییر داده شود که با تکمیل آن  بزودی شاهد تولید H تا سایز ۳۰۰ میلیمتر خواهیم بود  و قطعا خبر آن به اطلاع هم وطنان عزیز خواهد رسید.

مهندس یوسف زاده در خصوص چالش های تولید تیرآهن بال پهن خاطر نشان کرد: در مقطع فعلی رکود حاکم بر بازار فولاد و هجوم واردات بزرگترین چالش صنعت فولاد کشور به حساب می آید. با وجود این که  شاهد کاهش واردات بوده ایم ولی در سال ۹۵ بنا بر آمارهای مندرج در سایت های فولادی هنوز واردات انجام می شود، حقیقتاً صنعت فولاد نیاز به حمایت جدی تر و بیشتری از ناحیه دولت دارد.

ذوب آهن اصفهان به منظور رعایت بالاترین سطوح استانداردهای تولیدی در محصولات، هزینه تمام شده بالاتری را متحمل می شود.

محصولات غیر استاندارد ارزان تبعات خطرناک بسیاری دارند

وی ضمن اشاره به اینکه عدم نظارت کافی بر محصولات وارداتی و حتی تولید شده  در معدودی از کارگاه های خصوصی و عدول از حدود استاندارد مشکل آفرین است ،‌  بیان کرد :   قاعدتا کارخانه ای  به عظمت و قدمت ذوب آهن اصفهان به دلیل برند ریشه دار و رعایت بالاترین سطوح استانداردهای تولیدی و اخذ گواهینامه های کیفیت متعدد ، هزینه تمام شده بالاتری را متحمل می شود و برعکس در کارگاه های که اهمیت زیادی به تولید استاندارد نمی دهند و نظارت نهادهای جنبی هم کفایت نمی کند ،  هزینه تمام شده آنها پایین تر می شود و با توجه به غیر فنی بودن بازار مصرف و جذابیت آن ، حتی کاهش جزیی قیمت محصول ، اشتیاق بیشتر مصرف کننده به سمت آن را در پی دارد در حالی که متاسفانه از تبعات بسیار خطرناک آنها در صورت بروز حوادث طبیعی ، اطلاعی ندارد .