کارنامه معاملات فولاد / درس هایی که باید از بازار گرفت

کارنامه/ گزارش تحلیلی چیلان از معاملات فولادی بورس کالا در یک سال اخیرکارنامه معاملات فولاد / درس هایی که باید از بازار گرفت

بازار فولاد در سال 1401 متاثر از مولفه های اصلی موثر بر آن به ویژه نرخ ارز، حجم تولید و قیمت های جهانی، روند پر نوسانی را طی کرد. در میان تحلیلگران و فعالان بازار فولاد، روند سینوسی قیمت ها در این بازار یک اصل اثبات شده و تکرارشونده است.

به گزارش چیلان ،گزارش چیلان از روند معاملات فولادی بورس کالا در سال ۱۴۰۱ نشان می دهد که قیمت ها پس از یک دوره نزول در فصل بهار و سپس کف سازی در بازه چند ماهه مرداد تا آبان ماه، همزمان با اعمال محدودیت های گاز بر واحدهای تولیدکننده آهن اسفنجی وارد روند صعودی شد که جهش سریع نرخ ارز و رشد قیمت های جهانی، این روند را تشدید کرد و زمستان داغ برای معاملات فولاد در بورس کالا ساخت. راهبردهای سیاستگذاران برای مقابله با روند بازار مثل ابطال معاملات هم همچون تجربه های قبلی شکست خورد و باز هم روند بازار بر خواست دولت غلبه کرد.

این روند در اسفندماه با مدیریت انتظارات تورمی و کاهش نرخ ارز از یک سو و افزایش حجم تولید و عرضه کارخانجات زنجیره فولاد با رفع محدودیت های گازی، تغییر فاز داد و سیاست های دولت مبنی بر محدود سازی (مدیریت) تقاضا، الزام به عرضه کل تولید و تغییر فرمول تعیین قیمت پایه عرضه در بورس کالا، کاتالیزوری برای سرعت این تغییر فاز شد به طوری که طی یک هفته، قیمت آهن اسفنجی ۱۸ درصد ریزش کرد!

آنچه چیلان در این گزارش و نمودار های زیر ارائه کرده است، نشان می دهد که تاثیر دو عامل کلیدی افزایش نرخ ارز و بی ثباتی سیاست ارزی(افزایش تقاضا در بورس کالا) و چالش ناترازی گاز و محدودیت های گاز طبیعی(کاهش عرضه در بورس کالا) موجب بر هم خوردن تعادل بازار و رشد قیمت ها در دی و بهمن ماه سال قبل گردیده و رفع همین چالش ها، موجب تغییر روند قیمت محصولات زنجیره فولاد در بورس کالا شده است.

صعود تدریجی و نزول یکباره قیمت آهن اسفنجی

بعد از آغاز داغ زمستان در بازار فولاد که باعث ابطال معاملات در هفته اول دی ماه و هفته دوم بهمن ماه شد، روند صعودی قیمت آهن اسفنجی در کنار کاهش قابل توجه عرضه آن به دلیل محدودیت های گازی اعمال شده تا اسفندماه ادامه داشت که در میانه اسفندماه، با توجه به از سرگیری تولید در اکثریت قریب به اتفاق واحدهای احیاء و افزایش حجم عرضه آهن اسفنجی از یک سو و مدیریت تقاضا توسط بورس کالا و وزارت صمت از سوی دیگر و همچنین کاهشی شدن نرخ ارز، قیمت آهن اسفنجی در بورس کالا حدود ۳ هزار تومان معادل ۱۸ درصد کاهش یافت و به سطوح اوایل زمستان رسید.

همان طور که در نمودار بالا مشاهده می گردد حجم معاملات آهن اسفنجی در اسفند ماه به سطوح حدود ۸۰ هزار تن در هفته رسیده که معادل با میانگین دو ماه ابتدایی پاییز است. نکته قابل توجه اینکه با وجود کاهش قیمت آهن اسفنجی در اسفندماه، اما میزان تقاضا کمتر از عرضه بوده است!

رکوردزنی کف و سقف نسبت های قیمتی زنجیره فولاد در سال ۱۴۰۱

بررسی چیلان از نسبت های قیمتی معاملات زنجیره فولاد در بورس کالا نشان می دهد در برخی موارد همچون نسبت قیمت آهن اسفنجی به شمش، درصد فاصله قیمتی شمش و میلگرد و نسبت قیمت گندله و کنسانتره به شمش فولادی، رکوردهای سقف و کف قابل توجهی در سال ۱۴۰۱ به ثبت رسیده است.

همانطور که در نمودار بالا مشاهده می گردد نسبت قیمت میانگین موزون آهن اسفنجی به شمش بلوم (۵SP(150*150)) در بورس کالا در هفته آخر دی ماه (پس از یک هفته ابطال معاملات و دو هفته عدم عرضه) به رکورد تاریخی خود یعنی ۸۰ درصد رسیده است! جالب اینکه این نسبت در هفته سوم اسفندماه، کمترین میزان خود در سال جاری یعنی ۵۴ درصد را به ثبت رسانده است!
نمودار فوق نشان می دهد که فاصله قیمتی میلگرد و شمش در بورس کالا که بر اساس اعلام وزارت صمت ۱۱ درصد تعیین شده بوده است، در هفته آخر بهمن ماه سقف ۲۰ درصدی را به ثبت رسانده و تقریبا در تمامی هفته های زمستان بیش از رقم مدنظر وزارت صمت بوده است. این شاخص فقط در هفته سوم اسفندماه، همزمان با ریزش نرخ ارز در بازار آزاد و کاهش ۱۸ درصدی قیمت آهن اسفنجی و عدم استقبال تقاضا از عرضه های میلگرد با قیمت پایه در بورس کالا ، تک رقمی شده و به ۸ درصد رسیده است که یادآور این نسبت در پاییز سال جاری است.

در اسفند ماه، نسبت قیمت گندله و کنسانتره به شمش فولادی در بورس کالا به کمترین میزان در سال جاری رسید. همان طور که در نمودار فوق مشاهده می شود، در اسفند ماه و با توجه به عواملی که در فوق عنوان شد، نسبت قیمت کنسانتره به شمش فولادی به عدد ۱۵.۵ درصد و نسبت قیمت گندله به شمش فولادی به ۲۰ درصد رسیده است.

فرمول بورس کالا برای کاهش قیمت شمش

همان طور که در نمودار بالا مشاهده می گردد استراتژی ابطال معاملات همچون گذشته نتوانست در جلوگیری از تداوم روند صعودی قیمت شمش موثر باشد و صرفاً برای یک هفته اختلاف قیمت پایه و کشف شده را افزایش داد.

قیمت شمش فولادی در بورس کالا بعد از افزایش ۳۰ درصدی در زمستان سال جاری در حال مقاومت برای کاهش کمتر است اما بخشنامه بورس کالا مبنی بر تغییر فرمول پایه قیمت شمش و مقاطع طویل فولادی که بازه نامتقارن ۱+ تا ۵- بر اساس قیمت کشف شده دو هفته قبلی و نسبت معامله به عرضه را مدنظر قرار داده است، زمینه را برای کاهش قیمت شمش و میلگرد و سایر مقاطع طویل فولادی فراهم آورده است!

اختلاف ۵۳ درصدی قیمت پایه و کشف شده ورق گرم در بورس کالا

در سال ۱۴۰۱ حدود ۴ میلیون تن (۳ میلیون و ۹۱۲تن) ورق گرم با نماد HR که توسط شرکت فولاد مبارکه اصفهان در بورس کالا عرضه شده، مورد معامله قرار گرفته است.

بر خلاف قیمت سایر محصولات زنجیره فولاد در بورس کالا که از اسفندماه وارد روند نزولی شدند، قیمت ورق گرم همچنان به روند صعودی خود ادامه داده که دلیل آن را باید در افزایش سریع و قابل توجه قیمت اسلب و ورق گرم جهانی و همچنین مولفه های خاص بازار ورق به ویژه در بخش تقاضا جستجو کرد. اختلاف قیمت پایه ورق گرم با میانگین قیمت کشف شده به بیش از ۵۰ درصد رسیده که قطعا باید اصلاح شود.