دستگاه مکانیزه گلگذاری انفجار (Stemming Truck)
اولین گام کاهش ابعاد سنگ در معدنکاری به منظور سهولت حمل و افزایش خردشدگی، انفجار است. انرژی حاصل از انفجار علاوه بر کارکردهای مطلوب، آثار ناخواستهای مانند پرتابسنگ، لرزش زمین، انفجار هوا (لرزش هوا)، عقبزدگی، جابجایی و خردایش نامطلوب را به همراه دارد. کنترل و بهینهسازی این عوامل علاوه بر کاهش رخداد حوادث و تلفات انسانی، میتواند موجب افزایش بهره وری در فرآیندهای بعدی، کاهش هزینه های تولید و ارتقاء درجۀ سودآوری فعالیت معدنی و عمرانی گردد. یکی از پارامترهای قابل کنترل و مهم در نتیجه انفجار، گلگذاری چال است. تاکنون تحقیقات گسترده ای در تعیین گلگذاری بهینه جهت افزایش کیفیت انفجار صورت گرفته که نهایتا ابعاد ذرات گلگذار از موثرترین ویژگی ستون گلگذار مشخص شده است. مطابق با تحقیقات صورت گرفته استفاده از ذرات با ابعاد ۰.۰۴ تا ۰.۰۶ قطر چال موجب انتقال حداکثری انرژی ماده منفجره به توده سنگ و در نتیجه افزایش میزان خردشدگی توده سنگ می شود.
استفاده از خرده سنگ های دانه بندی در گلگذاری سبب شده تا با شروع انفجار، انرژی گازهای منبسط انفجاری از بین خلل و فرج موجود بین ذرات عبور کرده و طول قفل شدگی ذرات دانه بندی گلگذار نسبت به خرده های حفاری افزایش یافته و اصطلاحا حالت موزاییکی پیدا کند. این افزایش طول قفل شدگی مانع پرتاب زود هنگام ستون گلگذاری به بیرون و فرار گازهای انفجار می شود. در حالی که به دلیل عدم وجود تخلخل بین خرده های حفاری در گلگذاری، استفاده ازآن سبب کوتاه شدن طول قفل شدگی شده و سریع تر به بیرون از چال پرتاب می شود. لذا با خروج گازهای انفجاری سهم قابل توجهی از انرژی انفجار به هدر می رود.
شرکت دانش بنیان پادرا معدن ایرانیان با تکیه بر توانمندی بومی و آشنا با دانش روز طی تحقیقات دو ساله خود موفق به طراحی و ساخت ماشین گلگذار جهت اجرای عملیات گلگذاری با توان انتخاب جنس و ابعاد مواد گلگذار شده است. در مجموع با تولید دستگاه مکانیزه گلگذاری انفجار در معادن، این شرکت پس از سازنده های استرالیایی و کانادایی به عنوان سومین تولیدکننده دستگاه مکانیزه گلگذاری انفجار در معادن دنیا شناخته شده است. تفاوت ها و تغییرات اساسی در طراحی و ساخت آن نسبت به نمونه های مشابه خارجی موجب افزایش دقت و انعطاف پذیری و قدرت مانور بالای این دستگاه شده است. این دستگاه دارای هاپری با ظرفیت ۱۰ مترمکعب با قابلیت انتقال ۲۶ تن مواد گلگذار است. همچنین دارای دو نوار نقاله ثابت و یک نوار متحرک با قابلیت چرخش ۲۷۰ درجه ای است و برای تنظیم دقیق تخلیه مواد گلگذار داخل چال، قیف گردان ۳۶۰ درجه بر انتهای نوار سوم نصب شده است. تجهیزات خاص هیدرولیکی و الکترونیکی دستگاه توانایی کنترل دقیق موقعیت و تناژ تخلیه مواد گلگذار را فراهم کرده است. سیستم های ارتقاء ایمنی دستگاه، ریموت کنترل از راه دور، اسپری آب جهت جلوگیری از ایجاد گرد و غبار، سیستم رصد حجمی و توزین مواد گلگذار، کنترل سرعت گلگذاری دستگاه و باکس ابزارآلات ضروری از بارزترین مزایای این دستگاه در مقابل نمونه های هم ردیف خود است.
ماشین گلگذار با ریختن دانه بندی در بخش گلگذاری انفجار سبب جلوگیری از خروج انرژی انفجار از دهانه چال و افزایش ضریبیکنواختی و خردایش سنگ حاصل از انفجار میشود.این دستگاه هم اکنون در معدن سنگ آهن چادرملو پس از گذراندن دوره آزمایشی موفق، در حال فعالیت است. از قابلیت های کم نظیر کاربرد دستگاه مکانیزه گلگذار انفجاری در معادن می توان به موارد زیر اشاره کرد.
– کنترل دانه بندی مواد گلگذار
– کنترل دقیق حجم تخلیه (طول گلگذاری)
-سادگی تجهیزات و قابلیت اجرایی بالا
– انعطاف پذیری و قدرت مانور بالا
– تجهیز به سیستم رصد حجمی و توزین مواد گلگذار
– امکان استفاده در شرایط بد آب و هوایی
– قابلیت کنترل از راه دور
– کیفیت عالی و کاهش زمان عملیات گلگذاری
– افزایش ایمنی پترن انفجار با کاهش افراد گلگذار
– حذف خطای انسانی در عملیات گلگذاری
– بهبود کیفیت انفجار با افزایش درجه خردشدگی حاصل از انفجار
– امکان کاهش تعداد چال در الگوی انفجاری مشابه
– کاهش هزینه های مرتبط با حفاری و مصرف مواد منفجره
– کاهش چشمگیر پرتاب سنگ، لرزش زمین و لرزش هوا حاصل از انفجار
– افزایش راندمان ماشین آلات بارگیری و حمل با جابجایی مناسب پایل انفجاری
– افزایش راندمان واحدهای سنگ شکنی و فرآوری (شامل عدم فرسایش آسیا)
بهره وری فوق العاده این دستگاه می تواند ضمن تسهیل در اجرای عملیات، هزینه های تولید را کاهش داده و نتایج عملیات مهم انفجار در معادن دنیا را بهبود بخشد.
اسدالله فرشاد
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران
سید محمد اتابک
مدیرعامل هلدینگ کاوه پارس
