نقصانی در ساختار بورس کالا دیده نمی شود

شفافیتی که در بورس کالا وجود دارد در حد قابل قبولی است و ساختار توسعه ای این بورس به سمت حفظ منافع تولیدکنندگان صنایع بالادست و پایین دست است.

سید رسول خلیفه سلطانی، دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در خصوص نقش بورس کالا در ایجاد شفافیت و حذف رانت از بازار فولاد گفت: افرادی که امروز سعی دارند به بهانه های مختلف، بورس کالا را زیر سوال ببرند، باید اوضاع بازار فولاد قبل از تاسیس بورس کالا را به یاد بیاورند؛ در آن زمان رانت های زیادی در روند معاملات صنایع مختلف از جمله فولاد وجود داشت و عده ای کالاها را در انبارهای خود احتکار کرده و با گران فروشی ثروت اندوزی می کردند. در آن شرایط با صنایعی مواجه بودیم که سود نداشته و روز به روز ضعیف تر می شدند.

دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد افزود: این در حالی است که وقتی ساختار بورس کالا ایجاد شد، رقابت نسبی به وجود آمد و بخش اعظم سود که پیش از این به جیب عده معدودی سرازیر می شد، در خود صنعت حفظ شد؛ بعد از آن بود که صنایع توانستند رشد کرده و به سودآوری مطلوبی دست یابند.

به گفته این فعال اقتصادی، بورس کالا ساختار قابل دفاعی دارد و نقصان و ایراد جدی که برخی ادعا کرده اند در ساختار این بازار دیده نمی شود.

وی نقش بورس کالا در حذف رانت، فساد و عدم شفافیت بسیار موثر دانست و گفت: شفافیتی که در بورس کالا وجود دارد در حد قابل قبول و بالای ۸۰ درصد است و ساختار توسعه ای بورس کالا به سمت حفظ منافع تولیدکنندگان صنایع بالادست و پایین دست است.

این عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد در کشور به ادعای مطرح شده در خصوص عرضه های قطره چکانی و انحصاری اشاره کرد و گفت: شرکت های عرضه کننده در بورس کالا همچون فولاد مبارکه به عنوان بزرگترین قطب فولادی کشور، به صورت سالانه و برنامه ریزی شده محصول خود را در اختیار مصرف کننده نهایی آن قرار می دهند؛ در این میان اگر بورس کالا وجود نداشت، این محصولات در بازار به تاجران عرضه شده و به کمک واسطه ها و البته با قیمت های بالاتر در اختیار شرکت های مصرف کننده قرار می گرفت.

خلیفه سلطانی، مکانیسم مچینگ در بورس کالا را یک نقطه قوت برشمرد و اظهار کرد: بورس مکانیسم خرید و فروش را از طریق فرآیند مچینگ و به صورت بنگاه به بنگاه ایجاد کرده و مصرف کننده یک کالا به طور مستقیم بدون حضور واسطه ها از تولیدکننده ماده اولیه مصرفی خود را خریداری می کند. بدین ترتیب، طی فرآیند مچینگ قیمت کشف شده و تولیدکننده می تواند محصول خود را با یک مکانیسم قیمتی مشخص بفروشد.

وی معایب نبود مکانیسم مچینگ را اینگونه بیان کرد: اگر چنین فرآیندی نباشد، بین تاجر و خریدار واقعی رقابت شده و به دنبال آن دست تاجران و واسطه ها در بازار باز می شود. بطوریکه معلوم نمی شود کالا به دست مصرف کننده می رسد یا خیر و در این شرایط سود واقعی عاید تاجران و واسطه ها می شود.

دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد با بیان اینکه معلوم نیست معترضان به ساختار بورس کالا واقعا از طرح این ادعاها چه هدفی دنبال می کنند، گفت: مکانیسم مچینگ شرایط را برای مبادله کالا بین بنگاه تولیدی و بنگاه مصرف کننده فراهم می کند و اگر هم معایبی در آن وجود داشته باشد، با کمک و نظارت های شورای رقابت، سازمان بورس و وزارت صنعت، معدن و تجارت قابل رفع است.

وی در پایان با تاکید بر اینکه باید با این موارد موشکافانه تر برخورد کرد، گفت: در محلی مثل بورس کالا که در آن سرمایه گذاری شده و به عنوان یک ساختار توسعه ای کشور نقش آفرین بوده، نمی توان به همین راحتی ساختارها را زیر سوال برد. اگر برخی افراد خاص با اهدافی که هنوز مشخص نیست قصد تضعیف بورس کالا را دارند، قدری به این موضوع فکر کنند که در چنین شرایطی بنگاهی که می خواهد در سال هفت میلیون تن محصول بفروشد، اگر بورسی نداشتیم با چه روشی عرضه می کرد؛ آیا در نبود بورس کالا فساد رخ خواهد داد یا در شرایط فعلی که قیمت ها در بورس کشف می شود؟ بر همین اساس به اعتقاد بنده ضمن پذیرش و بررسی انتقادهای سازنده، نباید چندان به ادعاها و انتقادهای مغرضانه و رانت جویانه توجه کرد.