تحلیلی بر تحولات بازار فولاد ایران با نگاه به بازارهای صادراتی

به دلیل حمایت‌های محدود دولت از فولادسازان نتوانسته ایم به ظرفیت‌های قابل توجهی در کشف و حضور در بازارهای جهانی دست یابیم؛ این در حالی است که در کشورهای همسایه بازارهای نوظهور و پرظرفیتی ایجاد شده که فرصت‌های جدیدی را برای بازار صادراتی محصولات فولادی ایران به وجود آورده است.

سعید رئوفی، رئیس هیئت مدیره شرکت صبا فولاد زاگرس در گفت و گو با چیلان آنلاین با اشاره به اینکه با کاهش درآمدهای نفتی دولت، قطعا شاهد کسری بودجه و در پی آن کاهش بودجه عمرانی کشور خواهیم بود، گفت: اگرچه بودجه‌های عمرانی بر رونق بازار فولاد تاثیرگذار است اما با عنایت به گشایش‌های بین‌المللی می توان سرمایه گذاری های خارجی مناسبی را در حوزه صنایع معدنی و پروژه‌های عمرانی جذب کرد؛ این جذب سرمایه گذاری های خارجی و حتی سرمایه گذاری های بخش خصوصی در داخل کشور می‌تواند دولت را از اختصاص بودجه و بن بست رکود فعلی تا حدودی بی‌نیاز کند. برای مثال توافق در زمینه احداث پروژه های مختلف هتل سازی با طرف سرمایه گذاران خارجی و داخلی می‌تواند چند کارخانه نورد کوچک را از خطر ورشکستگی نجات دهد بدون آنکه نیاز به سرمایه‌گذاری دولت باشد.

وی افزود: یکی دیگر از سناریوهای محتمل برای بازار فولاد، سناریوی رونق در سایه جان گرفتن ساخت و سازهای مسکونی است. همان گونه که قبلا هم در نشریه چیلان عنوان شد؛ قیمت فولاد در این سال میلادی با تثبیت و حتی رشد همراه شد و از سوی دیگر با توجه به کاهش سود بانکی می توان بخشی از سرمایه‌های مردم را به سوی بازار مسکن سرازیر کرد، زیرا به هر حال مردم اطمینان ریشه ای به بازار مسکن دارند که شاید در بازارهای دیگر آن را نیابند. با تمام این تفاسیر به نظر می‌رسد سناریوی خوش‌بینانه کارشناسان حتی با وجود کاهش بودجه عمرانی و عدم اختصاص بودجه به پروژه‌ها همچنان پررنگ است؛ چراکه آن ها به ورود سرمایه‌گذاران خارجی و بخش خصوصی، تحرک بازار مسکن و ناگزیر بودن دولت برای اختصاص پول‌های آزاد شده به پروژه‌های عمرانی برای ایجاد رونق و همچنین ثبات قیمت‌های جهانی امیدوار هستند.

این مدیر فولادی در ادامه به چیلان گفت: همواره نمی توان ریشه رکود را در داخل کشور مشاهده کرد و گاهی باید چشم‌ها را به فراتر از مرزهای جغرافیایی برد. نوسانات بازار که بازار از ابتدای سال قبل تاکنون باعث زیان بسیاری از سرمایه‌گذاران فولادی و صنایع مرتبط و خروج آنها از این بازار شد. در چنین شرایطی می بایست تولیدکنندگان اصلی فولاد تصمیم مناسبی جهت مدیریت بازار این محصول بگیرند چراکه اکنون میزان تولید داخل کشور مازاد بر مصرف است و برای اینکه چرخ فعالیت این شرکت‌ها از کار نیفتد، هزینه‌های تولید باید از طریق کاهش قیمت مواد اولیه، انرژی، کاهش مالیات و کاهش نرخ سود بانک انجام پذیرد یا تجهیزات با حمایت دولت به روزرسانی شود و از طرفی قیمت ارز افزایش یابد که بتوان صادرات را تقویت نمود. همچنین تخصیص مشوق‌های صادراتی از دیگر ابزارهای در اختیار دولت در این رابطه است.

رئوفی با تشریح بازارهای صادراتی فولاد ایران تصریح کرد: متاسفانه کشور ما به دلیل حمایت‌های محدود دولتی از بخش خصوصی و فولادسازان نتوانسته به ظرفیت‌های قابل توجهی در کشف و حضور در بازارهای جهانی دست یابد به ‌طوری که از دسترسی به جایگاه واقعی خود در صادرات محصولات فولادی هم دور مانده است. این در حالی است که با توجه به تحولات اقتصادی و منطقه‌ای در کشورهای همسایه از جمله ترکمنستان، عراق، افغانستان و سوریه بازارهای نوظهور و پرظرفیتی ایجاد شده که فرصت‌های جدیدی را برای بازار صادراتی محصولات فولادی ایران به وجود آورده است. به طور مثال ﺗﺮﮐﻤﻨﺴﺘﺎن دارای ﭘﺮوژهﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز ﺑﺎ ارزش تقریبی ۳۲ میلیارد دلار، ﻓﺮﺻﺖ مناسبی ﺑﺮایﺗﺠﺎر و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن اﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺤﺴﻮبﻣﯽشود.

رئوفی با پرداختن به تاثیر تحولات منطقه بر بازار فولاد کشور گفت: پر واضح است که شرایط سیاسی و امنیتی منطقه مخصوصا تعاملات و تعارضات جدید شکل گرفته بین کشورهای همسایه با ایران و عراق در کنار وضعیت و شرایط تحریم در گذشته و استقرار شرایط پسا تحریم در آینده نه چندان دور، زمینه اهمیت روابط اقتصادی و تجاری ایران و عراق را دو چندان می نماید. همچنین دوحه و به صورت کلی کشور قطر، منطقه ای به شدت در حال رشد است که هنوز در مراحل آغازین پیشرفت خود به سر می برد. این امر به خوبی در برنامه چشم انداز توسعه ملی این کشور به چشم می خورد. درآمد سرانه بسیار بالای کشور قطر و نیز میزبانی این کشور در جام جهانی ۲۰۲۲ نیز مزید بر علت شده اند تا این کشور بازاری مناسب برای صنایع مختلف باشد. در این راستا، ایران با داشتن امتیاز همسایگی و نیز صنعتی بومی و پیشرفته که از استانداردهای بین المللی تبعیت می کند شریک تجاری بالقوه ای برای این کشور محسوب می شود که برای بالفعل کردن این قابلیت، نیاز است تا با شناسایی معیارهای تجارت بین المللی و استانداردهای مطلوب قطر با این بازار هماهنگ و منطبق شد.

رئیس هیئت مدیره شرکت صبا فولاد زاگرس در پایان ابراز امیدواری کرد: با توجه به وجود بازارهای بکر منطقه ای به شرط رعایت اصول تجارت بین الملل در دوران پساتحریم می توان جهش قابل توجهی در صادرات بازار فولاد ایران ایجاد نمود.