تغییر ریل سرمایه‌گذاری به سمت زیرساخت‌های انرژی

ایران یکی از کشورهای برخوردار از ذخایر غنی انرژی است اما به دلیل ضعف در حوزه مدیریت انرژی و الگوی مصرف غیربهینه در بخش خانگی، کشاورزی و صنعتی شاهد ناترازی در عرضه و تقاضای برق و گاز هستیم.

عدم جذابیت سرمایه‌گذاری در بخش نیروگاهی برای بخش خصوصی در حوزه تولید برق و عدم توجه به توسعه شتابان در بخش استخراج گاز در پارس جنوبی که بخشی از آن به دلیل مشکلات تحریمی صورت گرفته است، موجب شده که توسعه صنایع همگام با توسعه زیرساخت‌های انرژی پیش نرود.

در سال قبل که بحران انرژی (به خصوص در حوزه برق و گاز) در فصل تابستان با قطع گاز صنایع فولاد، سیمان و پتروشیمی و در زمستان با قطع گاز این صنایع همراه بود، وضعیت بغرنج تأمین انرژی برای صنایع کلیدی به وضوح نمایان شد و بخشی از تولید کارخانجات فولاد کشور به دلیل قطع گاز و برق از دست رفت.

«فهم مسئله» چالش انرژی در بخش صنعت فولاد

یکی از ابتکار عمل‌ها برای «فهم مشکل مشترک چالش انرژی» در دو سمینار تخصصی چالش گاز و چالش برق در زنجیره فولاد دنبال شد. این دو رویداد تخصصی که در فضایی با حضور مدیران فولادی، معدنی و نیروگاهی برگزار شد و معاونین کلیدی وزارت نفت، نیرو و صمت در آن حضور داشتند در چاره‌جویی و «فهم مسئله» بسیار موثر افتاد. امسال به گواه بیشتر فولادسازان مدیریت قطع برق بهتر از سال قبل بود که این دستاورد نتیجه همدلی و همفکری مدیران فولادی و حوزه نیرو است.

این هم اندیشی‌ها و گفت‌وگوها در سطوح مدیریتی، سیاستی و کارشناسی، نتایج مثبت متعددی به دنبال داشت و راهکارهایی همانند حمایت وزارت نیرو و نفت از احداث نیروگاه خودتأمین و همچنین عبور دولت از تصدی‌گری در صنعت برق و سرمایه‌گذاری صنعت فولاد و صنایع معدنی کشور در حوزه انرژی در این تبادل‌نظر و نشست‌های تخصصی حاصل شد.

سرمایه‌گذاری تولیدکنندگان فولادی در بخش انرژی

هم اکنون و بعد از گذشت یک‌سال بسیاری از صنایع فولادی از نیروگاه ۱۰ مگاوات تا ۹۰۰ مگاواتی را برای تأمین برق مورد نیاز صنایع خود کلید زده اند و عملیات اجرایی برخی از آن‌ها شروع شده است. به نظر می‌رسد چالش انرژی یک نتیجه روشن برای جهت‌گیری سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد به همراه داشت و آن نتیجه روشن این است؛ برای اینکه ظرفیت فعلی و طرح‌های توسعه در فولاد و صنایع معدنی پایدار به تولید بپردازد و کوره‌های تولید خاموش نشود ضروری است که بخشی از طرح های توسعه به منظور «تأمین برق، گاز و آب پایدار صنایع»، به سمت سرمایه گذاری در حوزه انرژی هدایت شود. بنابراین، این تصمیم که مدیران صنایع فولادی بخشی از سرمایه گذاری خود را به سمت انرژی گسیل کرده اند، ریشه در نگرانی آنها برای خاموشی کوره ها، توقف خط تولید و عدم پایداری تولید دارد.

آینده نگری در حوزه تأمین انرژی‌‌

شرکت‌های فولادی نه تنها در حوزه احداث نیروگاه‌های برقی و گازی و سیکل ترکیبی سرمایه‌گذاری کرده‌اند بلکه بخشی از سرمایه‌گذاری ها به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر و خورشیدی تعریف شده است که این بخش لازم است مورد توجه بیشتر قرار گیرد.

بنابراین، نگاه آینده‌گرانه به تولید، تأمین و مصرف انرژی برای آینده کشور ضرورتی غیرقابل کتمان است. طرح‌های فولادی زیادی مجوز بهره‌برداری اخذ کرده‌اند که راه‌اندازی آن ها نیازمند تأمین برق و گاز است. میزان نیاز صنایع به آب، برق و گاز در طرح جامع فولاد، به طور مشخص و کارشناسی شده مشخص شده است. به گونه‌ای که میزان برق مورد نیاز برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سند چشم انداز ۱۴۰۴، در حدود ۴۶ میلیون کیلو‌وات ساعت برق در هر سال است.

در این راستا، راه‌های نوین تأمین انرژی همانند سرمایه گذاری در انرژی های تجدیدپذیر یا به اصطلاح انرژی پاک، ساخت نیروگاه‌های خورشیدی، در کنار اصلاح الگوی مصرف در همه بخش‌های خانگی، کشاورزی و صنعتی و همچنین به روزرسانی صنعت و تجهیزات نیروگاهای موجود اهمیت فراوانی در مقوله «مدیریت انرژی» کشور دارد.