عوامل تاثیرگذار بر بازار فولاد ایران در ماه‌‌‌های پیش‌‌‌رو

شرکت‌های صادرات‌‌‌محور فولادی در آینده کوتاه‌‌‌مدت با تغییرات جدیدی روبه‌‌‌رو خواهند شد که می‌تواند نقاط قوت و ضعف جدیدی برای آنها به همراه آورد. بهبود تامین انرژی شاید مهم‌ترین ویژگی پیش‌‌‌روی این صنعت باشد تا پیش از آغاز روزهای سرد سال بتوانند از مزیت‌‌‌های نسبی این صنعت بهره‌‌‌برداری کنند. اما در این بین مواردی همچون رکود ساخت‌وساز در چین، بازارهای صادراتی روسیه و چین و دامپینگ این کشورها در بازارهای منطقه، جرقه‌‌‌های رشد بهای نفت و... دیگر مولفه‌‌‌های اثرگذار بر صادرات خواهد بود که بهتر است شرکت‌های فولادی با دقت بیشتر به آنها بنگرند.

شایان ذکر است گشایش‌‌‌های سیاسی را باید یک احتمال در نظر گرفت و اگر رابطه ایران و عربستان، عضویت بریکس و ادامه مذاکرات پیدا و پنهان ایران و آمریکا بتواند به تغییر در روابط سیاسی و به‌‌‌خصوص تحریم‌‌‌ها منتهی شود شاهد چهره متفاوتی از این بازار خواهیم بود. در ادامه به مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر بازار فولاد ایران در ماه‌‌‌های پیش‌‌‌رو خواهیم پرداخت.

۱. اگرچه شاهد رکود در بازارهای کالایی در جهان هستیم، اما وعده دولت چین برای حمایت از ساخت‌وساز به تحریک محدود بهای فلزات منتهی شد و این در حالی است که در شرایط کنونی نمی‌توان با اطمینان از استمرار روند این افزایش صحبت کرد، بنابراین اقتصاد چین با اما و اگرهای بسیاری روبه‌‌‌رو است، شاید بتوان از وضیعت اژدهای زرد به عنوان آتش زیر خاکستر نام برد.

اثر پروانه‌‌‌ای این شرایط و رکود در بازار مسکن چین امکان دارد سایر بخش‌‌‌های بازارهای فولاد و سایر مصالح ساختمانی در شرق آسیا را دربگیرد.

۲. از سوی دیگر باید به وضعیت کشورهای روسیه و اوکراین اشاره کرد. روسیه و اوکراین و حتی سایر کشورهای حوزه سی‌‌‌آی‌‌‌اس در ارزان‌‌‌فروشی فولاد رقابت می‌کنند تا جایی که بهای شمش فولاد دریای سیاه بعضا از قیمت صادراتی ایران کمتر شده است.

همچنین قیمت فروش شمش در بازار داخلی با احتساب دلار مبادله‌‌‌ای یا به قیمت صادرات رسیده یا اندکی از آن بیشتر شده است که نشان می‌دهد اوضاع کلی صنعت فولاد ایران به‌رغم محدودیت‌های انرژی با محوریت برق خوب به نظر می‌‌‌رسد.

به نظر می‌رسد بدبینی‌‌‌ها نسبت به تامین برق در سال‌جاری عمیق‌‌‌تر از واقعیت بود، اگرچه نمی‌توان منکر قطعی برق بسیاری از واحدها و محدودیت‌های آنها در زمینه تولید شد، در حالی که انتظار بازار بر کاهش بیشتر تولید بود، ولی در نهایت چهار ماه ابتدایی سال‌جاری شاهد افزایش صادرات فولاد بودیم. بر اساس آمارهای رسمی اعلام‌شده، صادرات فولاد ایران در چهار ماه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشدی ۳۷ درصدی همراه بود.

۳. از سوی دیگر باید به این موضوع توجه داشت که جرقه‌‌‌های رشد بهای نفت و نوسان قیمت برنت نزدیک به ۸۵ دلار محرک مهمی برای بالا نگه داشتن قیمت تمام‌‌‌شده فولاد باشد. اگرچه بهای سنگ‌آهن و حامل‌‌‌های انرژی باز هم به ابهام در قیمت‌های نهایی آهن‌‌‌آلات در جهان منتهی شده است.

۴. این موضوع را نیز نباید نادیده گرفت که در شرق آسیا زمان اوج تقاضای فصلی محصولات فولادی، روزهای سرد سال است و همین واقعیت می‌تواند تکانه‌‌‌های کوچک و بزرگی از رشد تقاضا را در آینده موجب شود. از همین‌‌‌ رو ممکن است که شاهد گشایش جدیدی برای محموله‌‌‌های ایرانی به شرق آسیا در ماه‌‌‌های آتی سال باشیم.

۵. گشایش سیاسی ایران با سایر کشورهای منطقه را نیز نباید نادیده گرفت که به خودی خود می‌تواند زمینه‌‌‌ساز تعاملات بیشتر ایران با کشورهای منطقه باشد.

با توجه به گشایش ایران و عربستان آیا می‌توان این موضوع را مطرح کرد که محموله‌‌‌های ایران از جمله فولاد تا چه اندازه به کشورهای منطقه و شرق آسیا فرصت ورود پیدا خواهند کرد. رئیس کنفدراسیون صادرات ایران چندی پیش در این راستا اعلام کرده بود که سال گذشته تجارت ایران با عربستان حدود ۴۱‌هزار دلار بود که این عدد پس از بهبود روابط سیاسی به ۱۵ میلیون دلار رسیده است.

با از‌سرگیری روابط می‌توان پیش‌بینی کرد که در سال‌های آینده میزان مبادلات دو کشور به‌‌‌خصوص در حوزه صادرات فولاد و بخش معدن رشد چشمگیری به همراه داشته باشد. برای نمونه، سال گذشته بیش از ۳۰‌هزار تن شمش فولاد به ارزش بیش از ۱۴ میلیون و ۲۰۷‌هزار دلار به عربستان سعودی صادر شده بود که سهم بسیار بالایی در آغاز صادرات ایران به این کشور داشت.

البته لازم به یادآوری است که این آمار در سال جدید می‌تواند رقم بالاتری را به خود اختصاص دهد. بنابراین به نظر می‌رسد که تولیدکنندگان، بازاریابان و تامین‌‌‌کنندگان فولاد در کشور، با عرضه ثابت فولاد با‌کیفیت به این بازار بتوانند جای پای خود را محکم کنند. به اعتقاد کارشناسان، ایران این فرصت را دارد که با توجه به تقاضای عربستان برای پروژه‌‌‌های زیرساختی خود، حدود ۲میلیون تن فولاد به این کشور صادر کند.
۶. عضویت ایران در بریکس یکی از عوامل مهم دیگری به شمار می‌رود که می‌تواند بر بازارهای ایران نیز تاثیرگذار باشد. ایران در دولت سیزدهم به صورت جدی خواهان پیوستن به این گروه شده بود. تا اینکه در دوم شهریور ۱۴۰۲ به صورت رسمی خبر اعلام عضویت ایران در گروه بریکس در رسانه‌‌‌ها منتشر شد.

گروه بریکس یک گروه بین‌المللی به رهبری قدرت‌‌‌های اقتصادی نوظهور است. بریکس (BRICS) مخفف پنج اقتصاد بزرگ در حال ظهور شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای‌‌‌جنوبی است. سایر کشورهای دیگر از جمله ایران خواهان پیوستن به این گروه بوده است.

از جمله محورهای اصلی مورد توجه بریکس شامل مواردی همچون افزایش مبادلات تجاری بین کشورهای عضو و در نتیجه تقلیل وابستگی اقتصادی به اروپا و آمریکا، تشکیل بانک توسعه و ذخیره ارزی در برابر نهادهای غربی همچون بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول، ایجاد روابط جنوب – جنوب، استفاده از ظرفیت‌‌‌های کشورهای در حال توسعه برای تغییر مناسبات اقتصاد جهانی و عادلانه تر کردن آن، ایفای نقش موثر در کمک کردن به کشورهای در حال ورشکستگی و تاثیرگذاری مثبت بر بحران‌های سیاسی یا اقتصادی مهم جهانی است. بدون شک اهداف بریکس می‌تواند راهگشای بازارهای ایران به جهان باشد که در این زمینه قطعا بازار فولاد ایران نیز می‌تواند راهی پایدار برای خود بگشاید.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد