راه نجات واحدهای فولادی در دوران رکود چیست؟

دنیانور در گفت و گوی با چیلان راه نجات واحدهای فولادی در دوران رکود چیست؟

مدیرعامل مجتمع فولاد جنوب در گفت و گوی اختصاصی با چیلان می گوید، دو راه حل عمده برای نجات واحدهای تولیدی در دوران رکود، کاهش بهای تمام شده و حضور در بازارهای صادراتی و بین‌المللی است. در ادامه متن مصاحبه با مدیرعامل مجتمع فولاد جنوب را خواهید خواند:

آقای دنیانور، شنیدیم که شما در سال قبل موفق به صادرات شمش شدید؟

بله همان گونه که اشاره فرمودید دو بازار عمان و پاکستان را هدف قرار داده ایم. پاکستان خود یکی از تولیدکنندگان فولاد در منطقه است اما تعدادی از کارخانجات نوردی این کشور در نزدیکی مرز ایران را بازار هدف قرار دادیم و طی مذاکراتی سازنده توانستیم محموله هایی را در یک ماه و نیم گذشته صادر کنیم که این روند ادامه دارد و هفته‌ای ۵۰۰تن به پاکستان تحویل داده می‌شود. همچنین در آذر ماه هم موفق شدیم با یکی از تولیدکنندگان نورد عمان به توافق برسیم و برای اولین بار (توسط بخش خصوصی) از طریق حمل و نقل دریایی محموله‌ای به ارزش ۱۰۰۰تن شمش را در سه پارت به این منطقه صادر کردیم. امیدواریم این مسیر برای سایر تولیدکنندگان و صادرکنندگان هم هموار شود تا بتوانند در بازارهای صادرات هم حضور فعالی داشته باشند.

شما چه کشورهایی را مناسب برای بازاریابی و فروش محصولات فولادسازان ایرانی می دانید؟

همان‌طور که می‌دانید در سال ۸۸ و ۸۹، پتانسیل تولید و مصرف فولاد ایران ۲۲ میلیون تن بود که تنها ۱۵ میلیون تن تولید داشتیم ولی در حال حاضر این رقم به ۱۷ میلیون تن رسیده است. براساس سند چشم انداز ۱۴۰۴ باید به ۵۴ میلیون تن تولید فولاد برسیم در حالیکه تنها توان مصرف ۳۰ میلیون تن را در اختیار داریم و مابقی تولیدات باید در جهت صادرات باشد. ارتباط با کشورهایی مانند عراق و افغانستان که عوامل تولید فولاد را به ‌طور کامل در اختیار ندارند، باعث می‌شود تا بتوان از آن‌ها به عنوان بازار هدف یاد کرد. قطعا هم مجموعه‌های تولیدکننده مقاطع طویل و تخت در غرب و جنوب کشور توانایی صادرات به عراق را خواهند داشت. مجموعه‌های تولیدی شرق و مرکزی هم توان حضور در بازارهای افغانستان دارند.

چقدر کیفیت محصول را در عرضه به خارج موثر می دانید؟

مهم‌ترین موضوع و پیش نیاز صاردات، کیفیت محصولات است که باید مدنظر قرار بگیرد. مجموعه ما با ایجاد یک آزمایشگاه مرکزی برای ارتقای کیفیت محصولات توانست در این بازارها حضور مناسبی داشته باشد. کوره ‌های القایی دارای تقاط ضعف مختلفی است که یکی از آنها مبحث عنصرسازی در فولاد است. کنترل کربن و فسفر در شمش‌های تولیدی کوره‌های القایی نکته قابل تاملی است و قبل از اینکه وارد صادرات شویم با راه‌اندازی یک آزمایشگاه مرکزی با اسپکترومتر و کوانتومتر مدرن را نصب کردیم و اول کیفیت را اولویت قرار دادیم و طبعا با ادامه همین مسیر می توان به آینده صادرات خوشبین بود.

مهمترین موانع صادراتی که سد راه تولیدکنندگان داخلی است را چه مواردی می دانید؟

مشکلاتی در بخش صادرات فولاد داریم. اول اینکه تجربه ای که من دارم این است که گمرک ما اصلا صادرات محور نیست و بالعکس واردات محور است. وجود قوانین و مقررات دست و پا گیر باعث وجود مشکلات زیادی در امر صادرات شده است.

نکته دوم، دستورالعمل ها و بخش نامه هایی است که از طرف سازمان توسعه و تجارت ابلاغ می شود که بعضا این مقررات دست و پاگیر اشتباهات فاحشی دارند. برای مثال در سال‌های ۸۸ و ۸۹ بسیار تلاش کردیم که جلوی صادرات قراضه را به خاطر استراتژیک بودن این محصول بگیریم اما بر اساس برنامه توسعه، امکان جلوگیری صادرات وجود نداشت. با وجود این محدودیت با تلاش انجمن و همکاران توانستیم در کمیسیون ماده یک، عوارض صادرات قراضه را از ۳۰ به ۷۰ درصد افزایش دهیم ولی در متن بخشنامه سازمان یک اشتباه وجود داشت که قراضه و شمش حاصل از قراضه را مشمول کرده بود. خب ببینید، اولا امکان تشخیص اینکه قراضه از چه محصولی به دست آمده به این راحتی میسر نیست و ثانیا شمش محصول است و نباید ارزش افزوده‌ای برای صادرات از آن اخذ شود.

موضوع دیگری که در عرصه بازاریابی فروش در بازارهای بین‌المللی وجود دارد، وجود کشوری مثل چین است که با ظرفیت تولید بالا و قیمت تمام شده پایین و حمایت دولتی، و مازاد تولید ۱۰۰میلیون تنی برای عرضه در منطقه)، توانایی رقابت پذیری زیادی را کسب کرده‌ است و از این منظر، رقیب قدرتمندی در عرصه صادراتی است.

بنابراین اینها نشان می‌دهند که چه مشکلاتی بر مسیر صادرات سایه افکنده است و دولت باید واقعی و نه شعاری این مشکلات را رفع کند که متاسفانه کاری نکرده است. مثلا دولت به راحتی می تواند با سازوکارها و ابزارهای مختلفی که در اختیار دارد (مانند اوراق مشارکت یا یوزانس، مسیر صادرات را تسهیل کند.

همچنین نکته ای که می توان آن را از بالقوه به بالفعل در آورد موضوع زیرساخت های ما در بخش حمل و نقل است که با توجه به نزدیکی بازارهای عراق و افغانستان می توان از آن بهره برد. البته به این شرط که هم روی قیمت تمام شده و هم کیفیت محصولات بیشتر کار کنیم تا بتوانیم قدرت رقابتی خود را بالا ببریم.

در نهایت اینکه دو راه حل عمده برای نجات واحدهای تولیدی در دوران رکود وجود دارد: اول، کاهش بهای تمام شده و دوم، تلاش برای حضور در بازارهای صادراتی و بین‌المللی.