تکنولوژی ها و روش ها همزمان با استفاده، مدام توسط دست اندرکاران تغییر و تکامل می یابند. با خلق هر تکنولوژی متخصصان امور و استفاده کنندگان سعی می کنند ضعف ها و نواقص آن را برطرف نموده و کارآیی و بهره وری آن را بالا و بالاتر ببرند. در جهان امروز تا یک تکنولوژی مراحل تست و آزمایش ها ی متعدد را پشت سر نگذارد (به ویژه در مورد تکنولوژی های پیچیده و گران قیمت) خریداری برای آن پیدا نخواهد شد.
خرید یا وارد کردن جدیدترین تکنولوژی ها همیشه با مزایا و معایبی همراه است. در ابتدای کار تکنولوژی های نوظهور را می توان با قیمت کمتری وارد کرد و با مهارت و دانش و تخصص حاصل از کاربرد آن می توان در پروژه های بعدی با صاحب تکنولوژی همکاری داشت و از مزایای آن بهره مند شد. اما وارد کردن این نوع تکنولوژی ها در مراحل اولیه ظهور آنها با ریسک هایی نیز همراه است زیرا هنوز در عمل کارآیی و نواقص آنها مشخص نشده است. تکنولوژی های مرسوم و متداول که چندین سال در پروژه های متعدد به کار گرفته شده اند ممکن است گران تر باشند ولی مزایا و معایب آنها کاملا روشن شده است و به قول معروف امتحان پس داده اند.
یکی از تکنولوژی های نوظهور در صنعت فولاد تکنولوژی فاینکس (FINEX) است که توسط شرکت پوسکو کره جنوبی و با همکاری شرکت زیمنس در سال های اخیر ارائه شده است. گویا بحث هایی برای وارد کردن این تکنولوژی در صنعت کشور ما مطرح است که با توجه به اهمیت موضوع به اختصار اطلاعاتی از این تکنولوژی ارائه می شود.
روند شکل گیری تکنولوژی فاینکس:
تحقیقات در باره تکنولوژی فاینکس از سال ۱۹۹۲ شروع شد.
- در سال ۱۹۹۶ مدل کارخانه ساخته شد.
- درسال ۱۹۹۹ یک کارخانه به صورت پایلوت با ظرفیت ۱۵۰ تن در روز ساخته شد.
- سپس فاینکس ۱ با ظرفیت سالانه ۶۰۰ هزار تن در سال ۲۰۰۳
- فاینکس ۲ با ظرفیت سالانه ۱.۵ میلیون تن در سال ۲۰۰۷
- فاینکس ۳ با ظرفیت سالانه ۲ میلیون تن در سال که ظاهرا در سال ۲۰۱۴ تکمیل شد.
این تکنولوژی در سال ۲۰۰۷ با همکاری پوسکو و زیمنس به مرحله تجاری سازی رسید.
آن طور که شرکت پوسکو اعلام می دارد تکنولوژی فاینکس با حذف واحد کلوخه سازی (Sintering) و واحد کک سازی (Cock Oven) از فرآیند فولاد سازی و با استفاده از زغال سنگ غیر کک شو و امکان مصرف نرمه سنگ آهن یا سنگ آهن ریزدانه وتوان استفاده از سنگ آهن با عیار پایین توانسته است امکان صرفه جویی قابل ملاحظه ای در تولید فولاد نسبت به روش های موجود ایجاد کند.
بدین ترتیب با حذف مراحل فوق هم هزینه سرمایه گذاری کاهش یافته و هم تجهیزات کمتر، فضای کمتر برای احداث کارخانه و استقرار تجهیزات و آلودگی کمتر زیست محیطی از جمله مزایای این تکنولوژی عنوان شده است. اما این تکنولوژی تا آنجائیکه بنده بر اساس علایق شخصی پیگیری نموده ام دارای ابهاماتی می باشد که متاسفانه علیرغم تماس با مسئولان پوسکو هنوز پاسخ روشن و دقیقی دریافت نشده است.
اهم سئوالات و ابهاماتی که در مورد تکنولوژی فاینکس مطرح است:
- میزان مصرف انرژی الکتریکی ( بر اساس اطلاعات اولیه مصرف برق در این روش به شدت بالا است )
- علل به سرانجام نرسیدن ایجاد کارخانه با تکنولوژی فاینکس در ایالت چانگ کوینگ چین (Chongquing )
لازم به ذکر است که در سال ۲۰۱۱ تفاهم نامه ای بین شرکت پوسکو و شرکت آهن و فولاد چونگ کوینگ
(Chongquing Iron and steel co ) به امضاء رسید. پس از ۲ سال مطالعات امکان سنجی به توافق رسیدند که بعد از موافقت دولت کره و چین به صورت مشترک و با سهم ۵۰ درصدی هریک، کارخانه ای در ایالت چونگ کوینگ ایجاد شود که تاکنون معلق مانده و به اجرا در نیامده است .
- همچنین قرار بود پروژه احداث کارخانه کوچک محصولات تخت یا مینی فلت میل (Mini Flat Mill) همراه با فاینکس در ایالت اوریسا (Orissa) هند با همکاری پوسکو و هند اجرا شود که اطلاعات دقیقی از سرانجام این پروژه در دست نیست.
در پروژه مینی فلت میل که قرار بود به همراه تکنولوژی فاینکس در اورسیا هند ایجاد شود، چنین مطرح بود که فرآیند کار متفاوت از روش سنتی است که در آن اسلب تولیدی حاصل از ریخته گری در انبار ذخیره و سپس با گرم کردن مجدد وارد واحد نورد برای تولید محصول نهایی می شود. در این روش مذاب پس از ورود به ریخته گری به صورت مداوم و پیوسته وارد واحد نورد شده و تا تولید محصول نهایی ادامه می یابد و بدین طریق در مصرف انرژی و هزنیه های عملیاتی صرفه جویی می شودکه لازم است موفقیت یا عدم موفقیت این پروژه نیز مورد بررسی قرار گیرد.
این مطالب در جهت تائید یا رد تکنولوژی فاینکس نیست بلکه تاکیدی بر ضرورت تحقیق و بررسی دقیق و همه جانبه قبل از هر اقدامی است. غفلتی که هم اکنون ما از تبعات آن ضرر و زیان بسیاری دیده ایم مانند تعریف پروژه ها بدون مطالعات کافی براساس نظرات شخصی و نه بر اساس تحقیقات، ادغام وزارتخانه ها و سازمان ها بدون مطالعه و سپس جداسازی آن ها، انحلال بدون مطالعه شرکت های ملی صاحب برند مانند انحلال شرکت ملی فولاد ایران به عنوان تنها برند بین المللی فولاد در کشور در دولت گذشته یا ایجاد سازمان هایی موازی با آن با ساختار شترگاو پلنگی و با ماموریت های تداخلی و موازی و…که ضرر و زیان های گزاف اقتصادی و اجتماعی را به صنعت تحمیل کرده اند. در همه این موارد می توان گفت یا تحقیق درستی صورت نگرفته یا تحقیقات و بررسی ها سونگرانه بوده و از اعتبار لازم برخوردار نبوده اند.
نتیجه آنکه هراقدامی بدون بررسی جامع وکامل ره به مقصود نخواهد برد و در مورد تکنولوژی فاینکس نیز باید گفت رفتن به سوی جدیدترین تکنولوژی آری ولی بدون مطالعه و بررسی دقیق هرگز.
-
شماره جدید نشریه «چیلان» منتشر شد/ انتظار فولادسازان از دولت جدید
-
کتاب سال فولاد ایران (ویژه ۱۴۰۳) شامل چه مطالبی است؟
-
ثبت رکورد جدید واحد توزین و بارگیری جادهای اپال پارسیان سنگان در پایان مالی ۱۴۰۲
-
شماره آذر ماه نشریه «چیلان» منتشر شد/ «فولاد هوشمند»
-
مشاهده کنید/ کارنامه ۶ ماهه «نگاهی به عملکرد شرکتهای فولادی و معدنی در نیمه نخست ۱۴۰۲»
-
شماره ۱۱۰ نشریه «چیلان» منتشر شد/ «سودآوری در محاق تابآوری؟»
-
مشاهده کنید:از سیر تا پیاز بازار فولاد در یک کتاب / کتاب سال فولاد ایران (ویژه ۱۴۰۲)
-
گزارش ویژه: رویای بر باد رفته سوددهی فولادسازان
-
شماره ۱۰۷ نشریه چیلان/ نگاه نو در سال نو به فولاد در شماره نوروزی نشریه «چیلان»
اردشیر فاضلی
مدیرعامل شرکت بازرگانی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیکو)
سید رسول خلیفه سلطانی
دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران
مهندس مدنیفر
مدیرعامل شرکت اپال پارسیان سنگان
حمیدرضا طاهری زاده
عضو هیئت مدیره انجمن نوردکاران فولادی ایران
اسدالله فرشاد
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران
