دو قطبی بودن تامین نیاز داخلی گندله در کشور‌/ سهم کوچک‌ترها چقدر بوده است؟‌/ بازار گندله در اختیار سیرجانی‌ها‌/ «کگهر» و «کگل» در صدر تأمین‌کنندگان گندله کشور در شهریورماه ۱۴۰۴

رصد تحلیلی چیلان از بازار گندله در شهریورماه:دو قطبی بودن تامین نیاز داخلی گندله در کشور‌/ سهم کوچک‌ترها چقدر بوده است؟‌/ بازار گندله در اختیار سیرجانی‌ها‌/ «کگهر» و «کگل» در صدر تأمین‌کنندگان گندله کشور در شهریورماه ۱۴۰۴

در شهریورماه سال ۱۴۰۴، بازار تأمین گندله در کشور شاهد عملکرد قابل توجهی از سوی دو شرکت بزرگ معدنی و صنعتی سیرجانی بود. بررسی داده‌های منتشر شده در نمودارها نشان می‌دهد که تمرکز اصلی تأمین گندله بر دو شرکت بزرگ معدنی و صنعتی گل گهر و معدنی و صنعتی گهر زمین قرار داشته و این دو مجموعه به تنهایی بخش عمده نیاز داخلی را پاسخ داده‌اند. ساختار فعلی بازار گندله کشور به شدت وابسته به این دو شرکت بزرگ است.

رصد آماری-تحلیلی چیلان نشان می‌دهد که دو شرکت معدنی و صنعتی گهر زمین و معدنی و صنعتی گل گهر حدودا ۶۴ درصد از سهم بازار را در این عرصه به خود اختصاص داده‌اند.
بر اساس داده‌های موجود، معدنی و صنعتی گهر زمین (#کگهر) و معدنی و صنعتی گل گهر (#کگل) هر یک با سهم ۳۲ درصدی، به عنوان دو بازیگر اصلی بازار شناخته می‌شوند. هر یک از این دو شرکت با تأمین ۶۵۰،۰۰۰ تن گندله، نقش تعیین‌کننده‌ای در ثبات و پایداری عرضه به بازار داخلی ایفا کرده‌اند.
آهن و فولاد غدیر ایرانیان (#فغدیر) با تأمین ۲۱۵ هزار تن از محل کارخانه گندله‌سازی بهاباد خود و سهم ۱۱ درصدی در جایگاه دوم قرار گرفته است. این شرکت نشان داده توانسته در رقابت با دو غول بزرگ معدنی کشور سهم خوبی از بازار را در اختیار بگیرد. این شرکت با رشد تولید و عرضه، نشان داده که می‌تواند در آینده رقیبی جدی برای کاهش وابستگی بازار به دو قطب اصلی باشد.
شرکت های معدنی و صنعتی توسعه فراگیر سناباد (سیمیدکو) با ۱۵۰ هزار تن معادل ۷ درصد، معدنی وصنعتی چادرملو (#کچاد) با معامله ۱۲۰ هزار تن معادل ۶ درصد و شرکت صنعتی و معدنی اپال پارسیان سنگان با ۱۰۰ هزار تن معادل ۵ درصد، در رده‌های بعدی قرار دارند. این شرکت‌ها نقش مهمی در زنجیره تأمین داشته و توانسته‌اند بخشی از نیاز صنایع پایین‌دستی را پوشش دهند. این سه شرکت به‌ویژه در شرایطی که بازار نیاز به تنوع عرضه دارد، نقش مکملی برای تأمین پایدار گندله ایفا کرده‌اند.
در رده‌های بعدی شرکت‌های صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان با معامله ۵۰،۰۰۰ تن گندله، فولاد بوتیای ایرانیان با تامین ۴۰،۰۰۰ تن و شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبانور (#کنور) با ۳۰،۰۰۰ تن تامین، هر یک با حدود ۲ درصد سهم بازار، توانسته‌اند در این زنجیره حضور داشته‌ باشند. هرچند سهم این شرکت‌ها در مقایسه با غول‌های بزرگ زیر ۱۰۰ هزار تن است، اما اهمیت آنها در متنوع‌سازی عرضه و کاهش ریسک کمبود منابع داخلی انکارناپذیر است.
بخش سایر شرکت‌ها نیز با تأمین ۱۶ هزار تن گندله و سهم یک درصدی نشان می‌دهد که بازیگران کوچک‌تر نیز توانسته‌اند نقشی در تأمین بازار ایفا کنند که نشان‌دهنده پراکندگی عرضه در سطحی محدودتر است که اهمیت حضور تأمین‌کنندگان کوچک را در تنوع‌بخشی به بازار آشکار می‌سازد.
داده‌های شهریورماه ۱۴۰۴ بیانگر آن است که بازار گندله کشور به شدت متکی بر دو قطب اصلی گل گهر و گهرزمین است. این تمرکز بالا اگرچه مزیت‌هایی همچون تضمین تولید انبوه و ثبات عرضه دارد، اما می‌تواند ریسک‌هایی همچون آسیب‌پذیری در برابر مشکلات احتمالی این شرکت‌ها ایجاد کند. از سوی دیگر، ورود شرکت‌هایی نظیر غدیر ایرانیان و توسعه فراگیر سناباد نشان‌دهنده تلاش برای متنوع‌سازی عرضه و کاهش وابستگی به بازیگران اصلی است.
در مجموع، چشم‌انداز تأمین گندله در کشور وابسته به تداوم تولید پایدار شرکت‌های بزرگ و تقویت جایگاه تأمین‌کنندگان میانی و کوچک‌تر خواهد بود. ایجاد تعادل میان این بازیگران می‌تواند به پایداری بازار داخلی کمک کرده و مانع از بروز کمبود یا نوسانات شدید قیمتی شود.