اصلاح سیاست‌ها و رویکردها برای افزایش تاب‌آوری صنعت فولاد

اختصاصی چیلان اصلاح سیاست‌ها و رویکردها برای افزایش تاب‌آوری صنعت فولاد

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران: متاسفانه دولت به موازات رشد سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای افزایش تولید فولاد، زیرساخت‌های موردنیاز را تقویت نکرد و حاصل این ناهماهنگی شرایطی است که امروز صنعت فولاد ایران با آن روبه‌رو شده است.

بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران: صنعت فولاد با اینکه بیشترین بار اقتصادی کشور را بر دوش می‌کشد، متاسفانه توسط افرادی، آگاهانه یا ناآگاهانه مورد جفا قرار می‌گیرد و اتهامات غیرواقعی به ویژه در مصرف انرژی به آن وارد می‌شود، به طور مثال یک اقتصاددان و استاد دانشگاه اظهار کرده به تولید هر تن فولاد ۸۳۰میلیون دلار سوبسید اختصاص داده می‌شود در حالی که به هیچ وجه مشخص نیست ایشان این رقم را چگونه محاسبه کرده و به صنعت فولاد نسبت داده است؟
کل زنجیره فولاد از سنگ آهن تا محصول نهایی کمتر از ۶۰۰۰ مگاوات برق مصرف می‌کند در حالی که تولید برق کشور ۸۰هزار مگاوات است، همچنین روزانه ۸۵۰میلیون مترمکعب گاز به شبکه سراسری کشور تزریق می‌شود و مصرف روزانه کل صنعت فولاد ۴۰میلیون مترمکعب است ضمن اینکه صنعت فولاد ۵درصد از کل گاز کشور را مصرف می‌کند اما در مقابل ۳۱درصد بودجه گاز را تامین می‌کند و به عبارتی دیگر می‌توان گفت صنعت فولاد به دیگر مصرف‌کنندگان گاز کشور سوبسید تخصیص می‌دهد.
افزون بر اینها فولاد بیشترین اشتغال‌زایی را برای ایران دارد، جایگاه این صنعت در جی‌دی‌پی کشور پررنگ است و در ارزآوری و توسعه صادرات غیرنفتی سهم چشمگیری را به خود اختصاص داده است.
در مورد آب هم همین طور است، به طور مثال در شرکت فولاد مبارکه به عنوان شرکتی که زنجیره فولاد به طور کامل در آن برقرار است با تولید نزدیک به ۱۰میلیون تن فولاد در سال، سالانه حدود ۱۷میلیون مترمکعب آب مصرف می‌کند، این یعنی در تولید هر میلیون تن فولاد کمتر از حدود ۲میلیون مترمکعب آب مصرف می‌‌شود و تمام آبی که در فرآیند تولید مصرف می‌شود نیز تسویه و در صنعت بازچرخانی می‌شود.

خودتامین‌ها هم با محدودیت روبه‌رو هستند
توجه داشته باشید حدود ۴۰۰۰ مگاوات از ۶۰۰۰ مگاوات برقی که در زنجیره فولاد مصرف می‌شود محصول نیروگاه‌هایی است که شرکت‌های فولادی احداث کرده‌اند اما متاسفانه حتی شرکت‌هایی که خود نیروگاه برپا کرده‌اند باز هم در تامین برق با محدودیت روبه‌رو هستند و نمی‌توانند تمام برقی را که تولید می‌کنند در اختیار داشته باشند، این محرومیت انگیزه شرکت‌ها را در تولید برق خودتامین از بین می‌برد.
حتی شماری دیگر از شرکت‌ها که برقی با عنوان برق قطع‌نشو را با قیمت گزاف از بورس انرژی تهیه کرده‌اند و در قرارداد خرید این برق به صراحت آمده که این برق قطع نشود با اوج‌گیری مصرف برق با قطعی روبه‌رو هستند.
کشور به تزریق ۲۵۰۰۰ مگاوات برق جدید نیاز دارد و تا وقتی مشکل ناترازی انرژی در کشور حل نشود این مسائل ادامه دارد حتی امروز به صنعت فولاد گفته می‌شود در گاز هم خودتامین شود در حالی که فولاد هیچ ارتباطی به حفاری میادین نفتی و تولید گاز ندارد.
دولت با چشم‌انداز ۱۴۰۴ همراهی نکرد
آنچه شرایط نامطلوب کنونی را برای صنعت فولاد رقم زده ریشه در سیاستی دارد که دو دهه پیش اتخاذ شد؛ در سال ۱۳۸۴ گفته شد که ایران در افق ۱۴۰۴، ۵۵میلیون تن فولاد تولید خواهد کرد و این ۵۵میلیون تن با این تصور برآورد شد که جمعیت ایران در ۱۴۰۴ به ۹۰ میلیون نفر می‌رسد و رشد اقتصادی ۸درصد در سال محقق می‌شود در نتیجه با این جمعیت سرانه مصرف به حدود ۳۵ کیلوگرم خواهد رسید و این برابر با ۳۰میلیون تن مصرف داخلی و در ادامه ۲۵میلیون تن صادرات است با این حال هیچ یک از آنچه برای سال ۱۴۰۴ از رشد جمعیت تا رشد اقتصادی پیش‌بینی شده بود محقق نشد، با این تفاسیر اما سرمایه‌گذاران بخش خصوصی پیروی برنامه یادشده بر صنعت فولاد سرمایه‌گذاری کردند و در پی سرمایه‌گذاری آنها امروز ظرفیت تولید ۵۵میلیون تن فولاد در کشور ایجاد شده است.
متاسفانه دولت به موازات این رشد سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای افزایش تولید فولاد، زیرساخت‌های موردنیاز را تقویت نکرد و حاصل این ناهماهنگی شرایطی است که امروز صنعت فولاد ایران با آن روبه‌رو شده است.
فاجعه اینجاست که شوربختانه با وجودی که ظرفیت تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در کشور وجود دارد و بخشی از این ظرفیت به دلیل نبود زیرساخت بالفعل مانده شماری هنوز هم به دنبال گرفتن مجوز راه‌اندازی واحدهای تولیدی در زنجیره فولاد و سرمایه‌گذاری در آن هستند هر چند وزارت صمت به دنبال این است که مانع صدور این مجوزها از مسیر قانونی شود.