تولید فولاد در دنیا به دو روش صورت می پذیرد. یکی از روش کوره بلند (Blast Furnace) که به صورت صنعتی از اواسط قرن نوزدهم میلادی مورد استفاده بوده و با استفاده از سنگ آهن و تبدیل آن به آگلومره و سپس احیاء در کوره بلند به همراه کک متالورژی فولاد تهیه می گردد و در حال حاضر ۷۰ درصد تولید فولاد جهان از روش کوره بلند است. روش جدیدتری که در دنیا استفاده شده و از قرن بیستم کاربرد آن فراگیر شده است احیاء مستقیم نام دارد که با کوره قوس الکتریکی (Electric Arc Furnace) و به کار بردن آهن قراضه در کنار آهن اسفنجی فرآیند احیاء عملیاتی می گردد که در حدود ۳۰ درصد فولاد جهان امروزه از این روش تولید می گردد.
آخرین تکنولوژی تولید فولاد که اختراع جدید گروه فولادسازی تاتا استیل (Tata Steel) است، فروشات (FerroShots) نام دارد. در تکنولوژی فروشات می توان به جای استفاده از آهن اسفنجی و یا حتی شمش چدن ( Pig Iron ) از فرو شات با درصد ریکاوری ۹۸ درصد فولاد تولید کرد .
فروشات در واقع قطرات آهن سرد و جامد شده در آب می باشد. درصد خلوص فروشات ۹۵ درصد خلوص آهن می باشد که از گندله ۶۷ درصد، شمش چدن و آهن اسفنجی به مراتب بالاتر است و با سیلیکا ۱.۲۴ درصد و با تراکم ۴ هزار و قیمت ۲۶۵ دلاری فوب بندر پرادیپ در ساحل شرقی هند بهترین خوراک برای کوره های بلند و همچنین احیا مستقیم می باشد. خوراک ورودی فروشات، سنگ آهن هماتیت ۶۴ درصد در بندر اوریسا هند می باشد.
اگر عیار سنگ آهن ورودی به ۶٠ درصد برسد درصد ریکاوری پایین می آید و نهایتاً فروشات با عیار حداقل ۹۰ درصد تولید می شود. به علت طبیعت فروشات، امکان استفاده از خوراک ورودی کنسانتره با دانه بندی زیر ١ میلیمتر امکان پذیر نیست ولی گروه فولاد سازی تاتا استیل در تلاش برای حل این معضل می باشد. دانه بندی فروشات به صورت درشت دانه به ابعاد ۸ تا ۲۵ میلیمتر است. بنابراین فروشات محصول منحصر به فرد و انقلاب جدید شرکت تاتا استیل در تولید فولاد است.
از دیگر مزیت های آن قابلیت استفاده همزمان در کوره بلند و کوره قوس الکتریکی و کوره های کوچک ریخته گری ( Foundries Cupola Furnaces ) می باشد. تولید تجاری با استفاده از این تکنولوژی نخستین بار در ماه مارس ۲۰۱۶ در کارخانه فولاد تاتا در یک شهرک صنعتی در منطقه جیپور واقع در ایالت اوریسا هند صورت گرفته است.
شرکت تاتا استیل در این کارخانه اقدام به نوآوری بی نظیر دیگری هم کرده است ، با توجه به اینکه در هند مقدار تقاضا برای کارخانجات تولید ورق گرم برای همیشه و تمام فصول نمی باشد تاتا استیل در این کارخانه طوری برنامه ریزی کرده که از همان کوره تولید فولاد برای ورق گرم برای تولید فروشات استفاده نماید. کوره مورد نظر از نوع کوره بلند و یا قوس الکتریکی با توان زیر ۳۰۰ کیلو وات می باشد که این خود یک امتیاز ویژه برای انرژی پایین مورد نیاز برای تولید فروشات است . به عبارت دیگر هنگامی که کارخانه مزبور خط تولید ورق گرم را متوقف می کند، با تغییر کوچکی نسبت به تولید فروشات اقدام می کند. همان طور که تمام فعالان بازار فولاد در جریان هستند هند در افق ۲۰۲۵ میلادی (۱۴۰۴ شمسی) قرار است تولید فولاد خود را از تناژ فعلی ۸۰ میلیون به ۳۰۰ میلیون تن برساند و به دومین فولادساز جهان تبدیل شود.
یک سال پیش هیچ کس اعتقاد نداشت که هند بتواند در آن سال به این مقام دست یابد و حتی چین نیز با نگاه تردید آمیز به این ادعای هند می نگریست . اما به اعتقاد کارشناسان نه تنها ۳۰۰ میلیون تن فولاد تولیدی با تکنولوژی فوق قابل دسترس است بلکه قیمت تمام شده فولاد در هند به مراتب پایین تر از کشورهای CISو حتی چین در ٩ سال آینده خواهد آمد و اینجاست که موضوع صادرات ١٩ میلیون تنی فولاد ایران در افق ١۴٠۴ کمی با تردید روبرو می شود، چون تکنولوژی های تولید فعلی فولاد در ایران به هیچ وجه با قیمت تمام شده فروشات قابل قیاس نیست.
ایران و تکنولوژی نوین تولید فولاد فروشات
به اذعان بسیاری از کارشناسان فولاد، هزینه تولید در ایران به دلیل کاربرد تکنولوژی های قدیمی بالا است و همین امر از قدرت رقابت تولیدکنندگان ایرانی با سایر رقبا در بازارهای جهانی می کاهد. اینجا است که نقش بخش خصوصی قدرتمند ایران و افراد دلسوز، دانشمند و البته صاحب نفوذ و شناخته شده بین المللی شاغل در این بخش برای جذب سرمایه گذاری و فاینانس خارجی و انتقال تکنولوژی به ایران پر رنگ می شود.
دکتر کیوان جعفری طهرانی، رئیس امور بین الملل انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران از جمله افرادی است که در به ثمر نشستن این تکنولوژی نقش تعیین کننده ای داشته است.
وی در این خصوص این گونه اظهار داشت: برای انتقال کامل این تکنولوژی به ایران هنوز زمان نیاز است ولی باید تاتا استیل را متقاعد کرد تا از محل مطالبات ایران از هند بابت صادرات نفت در دولت های نهم و دهم که در یوکو ( UOCO ) بانک هند قرار دارد، در فاز اول امکان خرید محصول نهایی از طریق گشایش اعتبار اسنادی LC روپیه از طرف ایرانی برای طرف هندی و در فاز دوم بحث انتقال تکنولوژی با فاینانس از طریق مطالبات ایران را فراهم کند یعنی دقیقاً همان کاری که در مورد پروژه های فولادی ٧ گانه با چینی ها انجام شد و این پروژه ها بصورت فاینانس از محل مطالبات ایران از چین که پول مربوطه در کونلون ( KONLON ) بانک چین قرار دارد انجام گرفت.
وی ادامه داد: البته لازم به ذکر است که تاتا استیل در مورد انتقال این تکنولوژی به ایران قاعدتاً حق امتیاز طلب خواهد کرد. نکته جالب توجه این است که هنوز چینی ها وارد این جریان نشده اند اما اگر این تکنولوژی در ایران استفاده شود هر گونه سنگ آهن فاین ٠تا١٠ میلیمتر با عیار۶۲ درصد به بالا (مگنتیت سنگان) به عنوان خوراک قابل استفاده می باشد .
-
شماره جدید نشریه «چیلان» منتشر شد/ انتظار فولادسازان از دولت جدید
-
مدیر مجتمع صنعتی چادرملو تغییر کرد/ دکتر ضیایی معارفه شد
-
کتاب سال فولاد ایران (ویژه ۱۴۰۳) شامل چه مطالبی است؟
-
ضرورت توجه به معدنکاری هوشمند
-
بازدهی بیش از ۷۷ هزار درصدی نماد «فولاد» در بورس اوراق بهادار
-
ثبت رکورد جدید واحد توزین و بارگیری جادهای اپال پارسیان سنگان در پایان مالی ۱۴۰۲
-
شماره آذر ماه نشریه «چیلان» منتشر شد/ «فولاد هوشمند»
-
مشاهده کنید: «بومیسازی ۴ محصول استراتژیک در صنعت فولاد»
-
مشاهده کنید/ کارنامه ۶ ماهه «نگاهی به عملکرد شرکتهای فولادی و معدنی در نیمه نخست ۱۴۰۲»
اردشیر فاضلی
مدیرعامل شرکت بازرگانی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیکو)
سید رسول خلیفه سلطانی
دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران
مهندس مدنیفر
مدیرعامل شرکت اپال پارسیان سنگان
حمیدرضا طاهری زاده
عضو هیئت مدیره انجمن نوردکاران فولادی ایران
اسدالله فرشاد
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران
