به اعتقاد بنده زنجیره فولاد شامل سه مرحله تولید، مصرف و بازیافت فولاد است. در نظرگرفتن فرآیند تولید فولاد در یک ساختار عمودی عبارت است از تولید و آماده سازی مواد اولیه، حمل مواد اولیه به کارخانجات فولادسازی و تولید شمش یا اسلب فولادی، تولید محصولات نهایی و سپس حمل تا مبادی توزیع و در مرحله آخر فروش و تحویل کالا به مشتریان نهایی.
در حال حاضر و بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط موسسه متال اکسپرت در بهترین شرایط قیمتی در یک سال اخیر سود حاصل از تولید مواد اولیه ۱۳ دلار در تن، سود حاصل از تولید شمش ۵۶ دلار در هر تن و سودهای حاصل از نورد میلگرد ۱ دلار ، نورد تیرآهن ۹ دلار و نورد ورق ۲۷ دلار در هر تن بوده است. در همین حال تمامی حمل و نقل انجام شده چه ریلی و چه جاده ای و دریایی با سود مناسبی همراه بوده و توزیع کنندگان نیز هرچند با رکود در بازارها مواجه بوده اند اما در صورتی که در بازاریابی موفق عمل کرده باشند از سود مناسبی بهره برده اند.
بر اساس شرایط فوق و طبق تفاوت های موجود در بهره وری در کارخانجات مختلف می توان به این نکته اشاره نمود که در زنجیره تولید فولاد شرایط نامتعادلی وجود دارد. مهمترین دلیل سود ناچیز و حتی زیان شرکت های نورد میلگرد ناشی از سرمایه کمتری است که راه اندازی چنین واحدهایی نیاز دارد و رقابت بسیار بالایی در این محصول وجود دارد. به نظر می رسد راه تعادل کوتاه مدت نظارت دولت و همکاری متخصصین و انجمن ها برای تعیین قیمت ها و ایجاد تعادل در یک مقطع دو تا پنج ساله باشد اما راه حل پایدار این امر سرمایه گذاری عمودی شرکت های فولادی و دارا بودن سهام مناسبی از معادن، شرکت های حمل و نقل و همین طور شبکه های توزیع می باشد.
از سوی دیگر جلوگیری از واردات بیش از نیاز کشور و تقویت زیر ساخت های کشور از جمله راه آهن و افزایش ظرفیت حمل ریلی و همین طور حمایت های بانکی و تامین نقدینگی از دیگر مواردی است که دولت می تواند با انجام آن ها به تعدیل منافع این زنجیره کمک نموده و قیمت های عادلانه با دیدگاه واقعی حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان را با نظارت جدی در بازار اعمال نماید.
محمدجعفر صالحی
معاون خرید ذوب آهن اصفهان
سید رسول خلیفه سلطانی
دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران
سیدرضا شهرستانی
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد
