راهکارهای توسعه صادرات فولاد ایران از نگاه مدیران

گفتگو چیلان با مدیران صادرات شرکت های بزرگ فولادی :راهکارهای توسعه صادرات فولاد ایران از نگاه مدیران

"مدیران صادرات شرکت های فولاد خوزستان و فولاد مبارکه " در گفت و گو با "چیلان"، راهکارهای توسعه صادرات فولاد را تشریح کردند.

پاسخ به ۳ سوال اصلی در حوزه صادرات فولاد

سید حسین امام

* مدیر صادرات مجتمع فولاد خوزستان

برای تبیین مختصر و مفید مسائل و راهکارهای عملیاتی به منظور توسعه صادرات فولاد، شاید بهتر باشد به سه سوال کلیدی پاسخ داد:

چه مشوق هایی برای توسعه صادرات فولاد می بایست تعریف شود؟

با توجه به کاهش شدید قیمت ها و رکود بازار اقدامات زیر را می توان انجام داد:

حذف افزایشات سالیانه تعرفه های بندری برای صادرات و ارائه سوبسیدهای حمایتی توسط دولت جهت حمایت از صاحبان ماشین آلات بندری و نیروی انسانی شاغل در آن بخش به جای تحمیل هزینه های فوق به صاحبان کالا
ارائه سوبسیدهای حمایتی برای سیستم های حمل نقل جاده ای وریلی و دریایی برای صادرکنندگان.
افزایش مهلت نگهداری کالاهای صادراتی در انبارهای تعرفه ای از ۱۰ روز به ۳۰ روز
افزایش امکانات و تجهیزات بندری از جمله کرن ساحلی ، توسعه و بهبود سیستم ریلی از طریق بازسازی خطوط ریلی و افزایش لکوموتیو در بندر امام خمینی (ره)
حذف مالیات بر ارزش افزوده خدمات صادراتی از قبیل هزینه های جاده ای /بندری/ریلی و هزینه های کرایه کشتی برای فروش های CIF
حذف هزینه زیربنایی برای مناطق ویژه که در نیمه دوم سال ۹۳ توسط هیئت وزیران تصویب شد و تحت عنوان هزینه حفاظت و پاکسازی در سال ۹۳ مبلغ ۷۰۰ تومان و در سال ۹۴ حدود ۱۷۰۰ تومان به ازای هر تن از صاحبان کالا اخذ می گردد.
ارائه معافیت های گمرکی واردات و تخصیص ارز دولتی به صادرکنندگان جهت خرید ماشین آلات و تکنولوژی های نوین از خارج کشور
حمایت صندوق ضمانت صادرات ایران و بانک های ایرانی از تجار ایرانی خارج کشور جهت صدور ضمانت نامه های لازم به نفع صادرکنندگان
اعطای جایزه صادراتی موثر و به موقع

چگونه می توان حضور شرکت های فولادی در بازارهای صادراتی را تقویت کرد؟

انعقاد قراردادهای سه جانبه بین نوردکاران و فولاد سازان ایرانی و مصرف کنندگان یا تجار خارجی جهت تامین نیاز بازار خارج
سرمایه گذاری بخش خصوصی با حمایت دولت در انبارهای کشورهای مصرف کننده از قبیل بندر جبل علی دبی یا بندر اسکندرون در ترکیه جهت نگهداری، بازاریابی و صدور محصولات فولادی ایران از آنجا به سایر مناطق.
شناسایی، جذب و حمایت از تجار ایرانی خارج کشور جهت بازاریابی و انتقال وجوه
ارتقاء تنوع تولیدات و کیفیت محصولات تولیدی متناسب با انتظارات و استانداردهای جهانی
استفاده از مزیت های استراتژیک حمل دریایی ایران برای ورود به بازارهای منا در مقابل رقبای چین ، روسیه و … جهت تحویل سریع تر کالا و استفاده از قیمت های رقابتی تر.
انعطاف پذیری در روش های تحویل کالا به مشتریان خارجی شامل تحویل درب کارخانه، تحویل به فورواردر در بندر ، تحویل روی عرشه کشتی و یا با پرداخت اجاره کشتی ، تحویل در مقصد
انعطاف پذیری در روش های دریافت وجه از مشتریان به صورت نقدی ، پایاپای ، نسیه (اعتباری ) در شرایط تحریم

محدودیت های شرکت های ایرانی در بازاریابی، کشف بازار و فروش خارجی محصولات فولادیشان کدام است؟

عمده محصولات فولادی جهان توسط تجار مبادله می شود. نظر به تمایل فروشندگان صادراتی به فروش کالا به صورت فوب و دریافت ۱۰۰ درصد وجوه به صورت نقدی و از طرف دیگر تمایل مشتریان خارجی (مصرف کنندگان ) به خرید کالا به صورت CIF و پرداخت وجوه از طریق اعتبار اسنادی به دلیل کمبود نقدینگی، نقش تجار بین المللی در تامین انتظارات خریداران و فروشندگان بسیار پر رنگ می باشد.

از آنجا که مبلغ عمده وجوه محصولات فولادی تولید شده مدت ها پس از تولید دریافت می گردد، تولید کنندگان فولاد جهت تامین مواد اولیه نیاز فوری به نقدینگی دارند و لذا ترجیحشان این است که ساده ترین روش فروش و تحویل را انتخاب نمایند. این امر نیز برای مصرف کنندگان قابل تسری است که وقتی کالا را تحویل گرفتند در کمترین مدت بتوانند آن را به وجه نقد تبدیل کنند. مشکلات تحریم و لزوم داشتن نقدینگی بالا از جمله مشکلات فعلی صادرکنندگان و واردکنندگان در توسعه روابط تجاری است. لذا راهکارهای ذیل پیشنهاد می گردد:

لزوم ایجاد دفاتر فروش در خارج کشور جهت انعقاد قراردادهای فروش و دریافت وجوه
استفاده از تجار معتبر بین المللی فولاد برای توسعه فروش
استفاده از خدمات مالی و تجاری سایر شرکت های قابل اعتماد در خارج کشور جهت امکان اجرای معاملات در شرایط تحریم و تسهیل در پرداخت مشتریان به نمایندگی از طرف صادرکننده
حضور دائم در کنفرانس ها و ارائه مقالات مرتبط و شرکت در نمایشگاههای بین المللی جهت برند سازی

چگونگی استفاده از توانمندی های صادراتی فولاد ایران

علیرضا منصوری

*مدیر صادرات شرکت فولاد مبارکه

صنعت فولاد ایران به عنوان یکی از بخش های دارای مزیت نسبی برای صادرات شناخته شده و با توجه به طرح های توسعه و افق های پیش بینی شده در کشور اهمیت شایانی به صادرات ظرفیت های آتی اختصاص داده شده است و بر هیچ متخصصی پوشیده نیست که رسیدن به افق ها و اهداف پیش بینی شده در صنعت فولاد ایران و بهره برداری از ظرفیت های آتی و نجات این صنعت بدون توجه به صادرات و اصل حضور در بازارهای جهانی امکان پذیر نمی باشد. توانمندی های صادراتی فولاد ایران را می توان در دو محور الف)پتانسیل فولاد ایران و ب)رقابت پذیری آن بررسی نمود. فولاد ایران برای حضور در بازارهای جهانی به عنوان یک محصول با پتانسیل بالقوه بالا شناخته شده است که بخشی از این شناخت ناشی از کیفیت مواد اولیه، تکنولوژی مناسب و توانمندی نیروی انسانی می باشد و بخش دیگر آن مرهون تلاش شرکت های بزرگ فولادسازی ایران از جمله فولاد مبارکه و … به واسطه حضور پر رنگ در بازارهای جهانی نظیر اروپا و آسیا در دو دهه گذشته و شناساندن برند فولاد ایران در این بازارها می باشد.

پتانسیل های فولاد ایران در شرایط کنونی رقابت در بازار به تنهایی ایجاد مزیت رقابتی نمی کند و علاوه بر آن، موضوع رقابت پذیری در صنعت فولاد ایران در شرایط کنونی به عنوان شرط کافی مطرح می باشد. مایکل پورتر از محققان فعال در زمینه مطالعات رقابت پذیری، فرمول رقابت پذیری جهانی یعنی سهم بازار، سود، رشد و تداوم را برابر با حاصل ضرب دارایی های رقابتی شامل زیرساخت، مسائل مالی و فناوری در فرآیندهای رقابتی شامل کیفیت، سرعت و سفارشی سازی می داند. به اعتقاد وی راه و روشی که بنگاه ها و سازمان ها تأسیس، سازماندهی و مدیریت می شوند بر رقابت پذیری آنها تأثیر دارد. بنابراین ساختار و استراتژی هایی که برای مدیریت و راهبری یک بنگاه یا صنعت تدوین و اجرا می گردد، تأثیر مستقیمی بر عملکرد و رقابت پذیری آن دارد. به نظر پورتر بر اساس این استراتژی ها یک کسب و کار از دو راه می تواند ایجاد مزیت رقابتی نموده و موقعیت رقابتی خود را بهبود بخشد: راه اول ارائه کالا و یا خدمات با هزینه کمتر (مزیت هزینه ای) و راه دوم ارائه کالا و یا خدمات با ویژگی های متمایز(مزیت تمایز)

در صنعت فـولاد هر دو اسـتراتژی مـذکور ایجاد کننده مزیت رقابتی هستند ولی در شرایط کنونی شرکت های فولاد ساز ایرانی می بایست تمرکز خود را بر مزیت هزینه گذاشته و بهای تمام شده خود را کاهش دهند. هر چند در سال های گذشته استراتژی تمایز می توانست برای شرکت ها مزیت رقابتی ایجاد کند ولی در شرایط کنونی به دلیل حضور تهاجمی کشورهای تولیدکننده از جمله چین در بازارهای صادرتی، با ابزار کاهش هزینه به همراه ایجاد تنوع و تمایز می توان به جنگ اقتصادی وارد شد.

همچنین ذکر این نکته ضروری است که دولت به عنوان یک نیروی عمده همواره در رقابت پذیری موثر و مطرح می باشد. دولت می تواند با مداخله خود در امور سیاسی، اقتصادی و اعمال قوانین و مقررات بر رقابت پذیری تأثیر مثبت و حتی منفی داشته باشد. سیاست های پولی، مالی و بازرگانی و قوانین مالیاتی، سیاست های حمایتی، سیاست های اداری و تشکیلاتی، قوانین مربوط به صادرات و واردات، نرخ ارز، وضع تعرفه، تعرفه ترجیحی و … از جمله بارزترین عوامل تأثیرگذار بر رقابت پذیری بنگاه ها، صنایع و کشورها هستند و امروزه در بازار کنونی فولاد، دولت ها با استفاده از سیستم های اقتصادی فوق الذکر، بازارهای صادراتی مختلف را از طریق مشوق ها و بسته های حمایتی توسط صادرکنندگان خود فتح کرده (در بسیاری از کشورها از جمله چین در شرایط کنونی، صادرات ۱۰۰ میلیون تنی محصولات فولادی مرهون مشوق ها و جوایز صادراتی دولت این کشور می باشد) و یا با استفاده از سیاست های فوق از صنایع داخلی خود در برابر حملات اقتصادی رقبا در قالب وضع تعرفه حمایت می کنند. بنابر این نقش دولت در هر دو حالت فوق، یک نقش بدیل ناپذیر است و در تمام اقتصادهای دنیا حتی اقتصادهای آزاد آمریکا، اروپا، روسیه، چین، هند و … دولت ها در شرایط کنونی در حال اجرای این نقش می باشند.